Việc sử dụng Powerline Adapter để truyền tín hiệu internet có dây qua hệ thống dây điện trong nhà là một giải pháp hấp dẫn, giúp bạn có được kết nối mạng tốc độ cao mà không cần phải kéo những sợi cáp Ethernet dài, mất thẩm mỹ. Tuy nhiên, tốc độ và hiệu suất thực tế của thiết bị Powerline bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố tiềm ẩn mà bạn không thể nhìn thấy bằng mắt thường, và có không ít những lầm tưởng phổ biến về công nghệ này. Để đạt được hiệu quả tốt nhất từ Powerline Adapter, việc hiểu rõ các yếu tố này là vô cùng cần thiết.
5 Yếu Tố Quyết Định Hiệu Suất Của Powerline Adapter
Powerline Adapter hoạt động bằng cách tận dụng hệ thống dây điện sẵn có trong nhà bạn để truyền dữ liệu. Do đó, hiệu suất của chúng phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng và cách bố trí của hệ thống điện. Dưới đây là 5 yếu tố cốt lõi mà mọi người dùng cần nắm rõ.
1. Chất Lượng Dây Điện Trong Nhà Ảnh Hưởng Lớn Đến Tốc Độ
Vì thiết bị Powerline hoàn toàn phụ thuộc vào hệ thống dây điện trong nhà để truyền tín hiệu internet, tuổi đời và chất lượng dây điện là yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định hiệu suất của chúng. Dây điện cũ thường sử dụng loại dây có kích thước nhỏ hơn (ví dụ 14 gauge), chỉ chịu được dòng điện 15 ampe. Trong khi đó, hệ thống dây điện hiện đại thường dùng dây 12 gauge, có thể tải 20 ampe với điện trở thấp hơn, giúp tín hiệu truyền tốt hơn.
Hơn nữa, dây điện cũ cũng dễ bị nhiễu hơn từ các dây cáp gần đó. Điều này tạo ra tiếng ồn điện không mong muốn, có thể làm suy giảm đáng kể hiệu suất của Powerline Adapter.
Cáp Ethernet Snowkids Cat 8 cuộn tròn trên bàn
Tuổi đời của ngôi nhà cũng đóng vai trò quan trọng. Một nghiên cứu của Ủy ban An toàn Sản phẩm Tiêu dùng Hoa Kỳ (U.S. Consumer Product Safety Commission) đã chỉ ra rằng những ngôi nhà có tuổi đời trên 40 năm có tỷ lệ gặp vấn đề về hệ thống điện cao hơn đáng kể, chủ yếu do cơ sở hạ tầng điện đã cũ và các quy định xây dựng lỗi thời. Mặc dù các quy định xây dựng hiện đại yêu cầu nối đất tốt hơn, khoảng cách dây dẫn hợp lý và sử dụng vật liệu chất lượng cao hơn—những yếu tố cải thiện hiệu suất của Powerline Adapter—chất lượng hệ thống dây điện vẫn có thể khác nhau đáng kể giữa các ngôi nhà.
2. Tốc Độ Quảng Cáo Khác Xa Tốc Độ Internet Thực Tế
Đừng hiểu lầm rằng Powerline Adapter được quảng cáo tốc độ gigabit nghĩa là bạn sẽ đạt được tốc độ đó khi lướt web hay tải tập tin. Những tốc độ này là tốc độ lý thuyết tối đa, được kiểm tra trong điều kiện phòng thí nghiệm lý tưởng, và chỉ thể hiện tốc độ truyền dữ liệu của giao thức Powerline, chứ không phải tốc độ internet thực tế của bạn. Tốc độ internet bạn nhận được sẽ giảm đáng kể trong các tình huống sử dụng đời thực.
TP-Link, một trong những nhà sản xuất Powerline Adapter lớn, cũng công khai thừa nhận điều này trong tài liệu kỹ thuật của họ. Ví dụ, bộ Powerline Adapter AV1300 của họ quảng cáo tốc độ lên tới 1300 Mbps. Tuy nhiên, một trang hỗ trợ của TP-Link giải thích rằng tỷ lệ chuyển đổi thực tế của các bộ kit này chỉ khoảng 30 đến 35%. Điều này có nghĩa là ngay cả khi tốc độ Powerline giữa hai adapter được đánh giá 1.000 Mbps trong điều kiện lý tưởng, tốc độ internet thực tế của bạn sẽ chỉ nằm trong khoảng từ 300 đến 350 Mbps. TP-Link cũng nhấn mạnh rằng quy tắc này “về cơ bản áp dụng cho tất cả các sản phẩm HomePlug AV.”
Đây không hẳn là quảng cáo sai sự thật, nhưng nó có thể gây hiểu lầm cho những khách hàng đang tìm mua Powerline Adapter lần đầu. Tốc độ internet có thể là một khái niệm phức tạp đối với nhiều người, và hầu hết các bộ định tuyến (router) và thiết bị mạng thường quảng cáo tốc độ cao hơn mà chỉ có thể đạt được trong các tình huống lý tưởng. Vì vậy, dù trên hộp sản phẩm ghi bạn sẽ có internet gigabit, nhưng tốc độ thực tế sẽ chậm hơn nhiều.
3. Sử Dụng Ổ Cắm Chống Sét Hoặc Ổ Cắm Nối Dài Gây Giảm Hiệu Suất
Hãy luôn đảm bảo rằng bạn cắm Powerline Adapter trực tiếp vào ổ cắm trên tường. Việc cắm chúng vào các ổ cắm chống sét (surge protector), ổ cắm điện nối dài (power strip) hoặc dây nối dài (extension cord) có thể làm giảm hiệu suất nghiêm trọng.
Hộp cáp được gắn dưới một ổ cắm điện nối dài
Ngoài việc thêm chiều dài không cần thiết vào đường truyền, các ổ cắm chống sét và ổ cắm có bộ lọc điện (filtered power strip) được thiết kế để lọc bỏ tiếng ồn điện, bảo vệ thiết bị của bạn khỏi sự dao động điện áp. Tuy nhiên, điều này cũng đồng thời làm suy yếu hiệu suất của Powerline Adapter, bởi vì chúng sử dụng cùng dải tần số để truyền dữ liệu mà các thiết bị lọc này sẽ loại bỏ.
Cần làm rõ rằng, điều này không ngăn Powerline Adapter hoạt động, nhưng nó chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tốc độ truyền dữ liệu. Các bộ chuyển đổi Powerline có bộ lọc tích hợp được thiết kế đặc biệt cho giao thức truyền thông của chúng, vì vậy tốt nhất bạn nên cắm chúng thẳng vào ổ cắm điện trên tường.
4. Các Adapter Nên Nằm Trên Cùng Một Cầu Dao Điện (Hoặc Cùng Pha)
Một lưu ý quan trọng khác là Powerline Adapter của bạn nên được cắm vào các ổ cắm cùng một cầu dao điện (breaker), nếu có thể. Powerline vẫn có thể hoạt động qua các cầu dao khác nhau, nhưng hiệu suất sẽ thay đổi đáng kể.
Các ngôi nhà ở Bắc Mỹ thường sử dụng hệ thống điện chia pha (split-phase electrical systems), bao gồm hai “nhánh” hoặc “pha” điện. Mỗi cầu dao điện được kết nối với đường dây 1 hoặc đường dây 2, và giao tiếp giữa các đường dây này phải đi qua bảng điện tổng (electrical panel). Trong những trường hợp như vậy, nếu bạn cắm một cặp Powerline Adapter trên các cầu dao khác pha, nó có thể tạo ra điện trở và nhiễu không mong muốn, làm giảm hiệu suất.
Các mạch cầu dao điện
Cắm Powerline Adapter vào cùng một mạch điện (circuit) sẽ cung cấp đường dẫn điện trực tiếp nhất giữa các adapter, giảm thiểu mọi tổn thất và nhiễu. Nếu không thể cắm trên cùng một mạch điện do bố cục nhà hoặc không có ổ cắm phù hợp, hãy cố gắng kết nối chúng với các cầu dao thuộc cùng một pha điện.
Bạn khó có thể thay đổi hệ thống dây điện trong nhà để hỗ trợ Powerline Adapter tốt hơn, đặc biệt nếu bạn đang ở nhà thuê. Sự khác biệt về hiệu suất sẽ đa dạng, nhưng người dùng Reddit tên wintersdark đã thử nghiệm bộ adapter TP-Link AV2000 trong một “ngôi nhà khá mới” với kết quả sau:
- Adapter trên cùng một cầu dao: 500 Mbps
- Adapter trên cùng pha, khác cầu dao: 250 Mbps
- Adapter trên khác cầu dao (khác pha): 90 Mbps
Như đã đề cập, các thử nghiệm này được thực hiện trên bộ adapter AV2000, vốn hứa hẹn tốc độ lên tới 2.000 Mbps (2 Gbps). Mặc dù những thử nghiệm này đã hơn 5 năm tuổi tính đến thời điểm hiện tại, chúng vẫn là một chỉ số tốt cho thấy cách Powerline Adapter hoạt động khi cắm qua các cầu dao khác nhau.
5. Giữ Khoảng Cách Kết Nối Giữa Các Adapter Càng Ngắn Càng Tốt
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, điều cần nhớ là bạn phải giữ khoảng cách kết nối giữa các Powerline Adapter càng ngắn càng tốt. Hãy lưu ý rằng khoảng cách giữa hai adapter chính là chiều dài của sợi cáp điện chạy giữa các ổ cắm mà các adapter này được cắm vào, và chiều dài đó lớn hơn nhiều so với khoảng cách vật lý mà bạn đo giữa hai ổ cắm.
Dây điện trong nhà bạn hiếm khi đi theo con đường trực tiếp nhất; chúng thường chạy bên trong tường, tránh chướng ngại vật và đi qua lại giữa các cầu dao và bảng điện tổng trước khi đến ổ cắm và công tắc. Vì vậy, dù hai ổ cắm có thể nằm ngay cạnh nhau, khoảng cách cáp điện thực tế giữa chúng có thể là vài mét hoặc thậm chí hơn.
Khi khoảng cách giữa hai adapter tăng lên, khả năng đường truyền dữ liệu của bạn bị chậm lại do nhiễu cũng tăng theo, và điện trở của dây cũng tăng lên. Đây không phải là mối quan hệ tuyến tính, và ngay cả những sự gia tăng nhỏ về chiều dài cáp cũng có thể ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất của Powerline Adapter.
Powerline Adapter có vẻ là một cách tiện lợi để có kết nối internet có dây khắp nhà mà không cần lo lắng về việc kéo cáp Ethernet. Tuy nhiên, có rất nhiều yếu tố nhỏ, mà hầu hết nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn, ảnh hưởng đến hiệu suất của những thiết bị này.
Tùy thuộc vào tuổi đời của ngôi nhà và hệ thống dây điện, việc sử dụng hệ thống Wi-Fi Mesh hoặc bộ lặp Wi-Fi (Wi-Fi repeater) có thể là những lựa chọn tốt hơn. Bạn thậm chí có thể tận dụng các bộ định tuyến (router) cũ để khắc phục các “điểm chết” Wi-Fi trong nhà nhằm tiết kiệm chi phí thay vì mua một hệ thống Mesh mới. Tuy nhiên, nếu bạn mong muốn tốc độ và độ ổn định tốt nhất có thể, việc kéo cáp Ethernet trực tiếp từ bộ định tuyến đến máy tính vẫn là giải pháp tối ưu nhất. Hãy chia sẻ ý kiến hoặc kinh nghiệm của bạn về Powerline Adapter trong phần bình luận bên dưới nhé!
