Một trong những nỗi lo lớn nhất của người dùng smartphone hiện nay là việc điện thoại có thể bị theo dõi mà không hề hay biết. Tình trạng hao pin bất thường, dữ liệu di động tăng đột biến hoặc các dấu hiệu lạ khác không phải lúc nào cũng là lỗi hệ thống. Rất có thể, đó là tín hiệu cảnh báo từ một ứng dụng độc hại đang âm thầm giám sát vị trí, thói quen và các hoạt động cá nhân của bạn. Việc xâm phạm quyền riêng tư này thường rất tinh vi, nhưng may mắn là có những dấu hiệu rõ ràng cho thấy chiếc điện thoại của bạn đang bị theo dõi.
1. Ứng dụng Yêu Cầu Quyền Hạn Bất Hợp Lý
Dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy một ứng dụng có thể đang hoạt động mờ ám là khi nó yêu cầu các quyền truy cập hoàn toàn không liên quan đến chức năng chính của mình. Hãy tưởng tượng bạn tải về một ứng dụng đèn pin. Nhiệm vụ duy nhất của nó lẽ ra chỉ là bật đèn LED của điện thoại. Tuy nhiên, trong quá trình cài đặt, nó lại yêu cầu quyền truy cập vào danh bạ, micro và vị trí của bạn. Đây chính là một tín hiệu cảnh báo cực kỳ quan trọng. Tại sao một ứng dụng đèn pin lại cần biết bạn đang nói chuyện với ai hay bạn đang ở đâu?
Kiểu “leo thang quyền hạn” này phổ biến hơn bạn nghĩ. Một số ứng dụng yêu cầu quyền truy cập dữ liệu rộng rãi đơn giản vì chúng có thể làm như vậy. Đôi khi, mục đích là thu thập phân tích dữ liệu ẩn danh, nhưng những lúc khác, đó là để bán dữ liệu của bạn cho bên thứ ba vì mục đích quảng cáo hoặc xây dựng hồ sơ người dùng.
Trước khi cài đặt một ứng dụng mới, hãy đọc kỹ các yêu cầu về quyền. Bạn cũng có thể xem lại quyền của ứng dụng sau khi đã cài đặt. Hãy kiểm tra những ứng dụng nào đang có quyền truy cập vào các tính năng nhạy cảm như vị trí, micro và dữ liệu chạy nền. Sau đó, hãy thu hồi quyền truy cập đối với bất kỳ ứng dụng nào không có nhu cầu chính đáng. Nếu bạn không sẵn lòng đưa lịch trình hàng ngày của mình cho một người lạ, thì cũng đừng trao nó cho một trò chơi xếp hình miễn phí.
Kiểm soát quyền ứng dụng trên điện thoại Samsung Android
2. Pin Điện Thoại Cạn Nhanh Bất Thường
Điện thoại của bạn hết pin giữa chừng dù bạn không thay đổi thói quen sử dụng? Bạn không chơi game, không xem video, cũng không lướt mạng xã hội nhiều, nhưng pin điện thoại không thể trụ được đến cuối ngày. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy có điều gì đó đang chạy ngầm trên thiết bị của bạn.
Các ứng dụng theo dõi thường hoạt động liên tục, liên tục gửi tín hiệu định vị GPS, đồng bộ hóa với máy chủ hoặc thậm chí ghi âm các đoạn hội thoại — tất cả những hoạt động này đều tiêu hao năng lượng pin đáng kể. Nếu nhận thấy tình trạng hao pin nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân, hãy kiểm tra thống kê sử dụng pin của điện thoại. Nếu bạn thấy một ứng dụng lạ hoặc không sử dụng xuất hiện ở đầu danh sách ứng dụng tiêu thụ pin nhiều nhất, đó có thể là lúc bạn cần xem xét kỹ hơn. Việc vô hiệu hóa hoạt động nền của ứng dụng hoặc gỡ cài đặt hoàn toàn ứng dụng đó thường có thể giải quyết vấn đề và đồng thời giúp cải thiện đáng kể thời lượng pin của thiết bị.
Thống kê sử dụng pin trên điện thoại Samsung Android
3. Biểu Tượng Vị Trí Hiện Lên Vô Cớ
Bạn đang kiểm tra tin nhắn hoặc duyệt web, và đột nhiên, biểu tượng định vị vị trí xuất hiện trên thanh trạng thái của điện thoại. Bạn không dùng ứng dụng bản đồ, không gọi xe, và chắc chắn không yêu cầu chỉ đường. Biểu tượng GPS xuất hiện ngẫu nhiên này không chỉ là một sự khó chịu nhỏ. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy có một ứng dụng nào đó đang tích cực theo dõi vị trí của bạn. Trên các thiết bị Android, điều này có nghĩa là một ứng dụng đã “ping” (gửi yêu cầu) đến hệ thống GPS của điện thoại, và đó có thể là một tín hiệu cảnh báo đáng báo động.
Tất nhiên, một số ứng dụng như dịch vụ giao hàng hoặc dự báo thời tiết cần quyền truy cập vị trí của bạn để hoạt động. Nhưng nếu biểu tượng này xuất hiện ngay cả khi bạn không sử dụng bất kỳ ứng dụng nào liên quan đến vị trí, thì bạn nên kiểm tra kỹ. Một số ứng dụng có thể truy cập GPS mà không cần mở lên, cho phép chúng thu thập và bán dữ liệu vị trí của bạn cho các nhà quảng cáo. Một số khác lại thu thập dữ liệu vị trí để lập bản đồ các địa điểm bạn thường xuyên ghé thăm và thói quen hàng ngày.
Đây là lý do tại sao các chuyên gia công nghệ thường khuyên mọi người nên xem lại cài đặt vị trí của mình và kiểm tra xem những ứng dụng nào có thể truy cập GPS trên điện thoại. Việc đặt quyền thành “Chỉ khi sử dụng ứng dụng” (Only while using the app) bất cứ khi nào có thể luôn là một lựa chọn tốt. Bạn cũng có thể thu hồi hoàn toàn quyền truy cập đối với các ứng dụng không cần vị trí của bạn để hoạt động. Để an tâm hơn, bạn cũng có thể xem nhật ký các ứng dụng đã truy cập vị trí gần đây của mình để theo dõi tốt hơn các ứng dụng đáng ngờ.
4. Lượng Dữ Liệu Di Động Tăng Đột Biến Không Rõ Nguyên Nhân
Bạn không xem phim trực tuyến, không tải về các tệp lớn, cũng không cập nhật ứng dụng. Thế nhưng, gói dữ liệu di động hàng tháng của bạn lại “bốc hơi” nhanh hơn bình thường. Nếu bạn đã từng kiểm tra mức sử dụng dữ liệu và tự hỏi dữ liệu của mình đã đi đâu, thì rất có thể có một ứng dụng đang ngấm ngầm sử dụng nó ở chế độ nền.
Các ứng dụng theo dõi thường gửi dữ liệu, bao gồm phân tích và các mẫu sử dụng, đến các máy chủ từ xa ở chế độ nền. Việc này hoàn toàn vô hình đối với bạn nhưng có thể âm thầm “ngốn” hết dung lượng dữ liệu của bạn. Một động thái thông minh là kiểm tra mức sử dụng dữ liệu theo từng ứng dụng trong cài đặt điện thoại của bạn. Nếu một ứng dụng như máy tính lại sử dụng hàng trăm megabyte dữ liệu, đó là lúc bạn cần xem xét kỹ hơn.
Hãy cân nhắc việc hạn chế dữ liệu nền hoặc thay đổi cài đặt của ứng dụng để giới hạn quyền truy cập mạng. Đôi khi, giải pháp tốt nhất đơn giản là xóa ứng dụng đó và tìm một giải pháp thay thế thân thiện với quyền riêng tư hơn. Điều này có thể hơi khó khăn, nhưng về lâu dài thì rất đáng giá.
Chiếc điện thoại của bạn không nên tạo cảm giác như nó đang theo dõi bạn. Nếu bạn nhận thấy pin cạn đột ngột hoặc dữ liệu tăng vọt không mong muốn, đó không phải là do bạn tưởng tượng. Đây chính là những dấu hiệu cho thấy các ứng dụng của bạn có thể đang theo dõi bạn nhiều hơn mức cần thiết. Tin tốt là bạn hoàn toàn có thể kiểm soát được tình hình. Chỉ với một vài thay đổi cài đặt nhanh chóng, bạn có thể bảo vệ quyền riêng tư của mình mà vẫn tận hưởng các ứng dụng yêu thích.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về các dấu hiệu này hoặc những kinh nghiệm bạn đã gặp phải để bảo vệ quyền riêng tư của mình trong phần bình luận bên dưới!
