Trong thế giới công nghệ phát triển không ngừng, các chiến dịch marketing thường được thổi phồng để thu hút sự chú ý của người tiêu dùng. Tuy nhiên, đằng sau những lời quảng cáo hào nhoáng, nhiều thuật ngữ công nghệ phổ biến lại ẩn chứa sự mập mờ, thậm chí là sai lệch so với thực tế. Mục đích của bài viết này là giúp bạn, độc giả của Thuthuatonline.net, nhận diện và hiểu rõ bản chất của những thuật ngữ marketing công nghệ gây hiểu lầm này, từ đó trở thành một người tiêu dùng thông thái và đưa ra quyết định mua sắm sáng suốt hơn. Hãy cùng khám phá những chiêu trò mà các nhà sản xuất thường sử dụng để đánh lừa khách hàng.
1. “Chuẩn Quân Đội” (Military-Grade): Hứa Hẹn Sức Mạnh, Thực Tế Mập Mờ
Thuật ngữ “chuẩn quân đội” hay “military-grade protection” thường được các nhà sản xuất ốp lưng điện thoại, phụ kiện bảo vệ và thiết bị điện tử sử dụng để gợi ý về khả năng chống chịu cực kỳ cao, có thể tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt như chiến trường. Bạn cũng có thể nghe thấy những tuyên bố như VPN hay ứng dụng nhắn tin bảo mật sử dụng “mã hóa chuẩn quân đội” để bảo vệ dữ liệu.
Hiểu lầm về “Chuẩn Quân Đội” trong sản phẩm vật lý
Trên thực tế, cụm từ này gần như vô nghĩa vì một số lý do. Đầu tiên, không có tiêu chuẩn chung được quốc tế công nhận cho cái gọi là “chuẩn quân đội”. Bất kỳ công ty nào cũng có thể đưa ra tuyên bố này mà không cần trải qua một bài kiểm tra khách quan nào, không giống như tiêu chuẩn chống nước đã được quy định rõ ràng.
Thứ hai, ý tưởng rằng “chuẩn quân đội” đồng nghĩa với chất lượng cao nhất có thể là không chính xác. Quân đội thường không tìm kiếm những sản phẩm tốt nhất mà tiền có thể mua; ưu tiên hàng đầu của họ là thiết bị phải bền bỉ, dễ sử dụng và đủ giá cả phải chăng để mua số lượng lớn cho quân số. Hiểu theo cách này, một chiếc ốp điện thoại “chuẩn quân đội” sẽ có nghĩa là đáng tin cậy nhưng không quá nổi bật—không hẳn là tệ, nhưng không phải là điều mà các nhà tiếp thị muốn ám chỉ.
“Mã hóa chuẩn quân đội” trong phần mềm: Không hề đặc biệt
Khi áp dụng cho bảo mật phần mềm thay vì các vật phẩm vật lý, “mã hóa chuẩn quân đội” cũng gây hiểu lầm. Các thuật toán mã hóa mà quân đội sử dụng cho thông tin mật thường là AES-128 hoặc AES-256 – những thuật toán tương tự mà trình duyệt của bạn dùng để bảo mật đăng nhập vào các trang web nhạy cảm, hoặc các ứng dụng trò chuyện như WhatsApp sử dụng để mã hóa đầu cuối. Đây là các giao thức mã hóa tiêu chuẩn, không có gì đặc biệt chỉ vì quân đội sử dụng chúng.
2. “Chống Nước Tuyệt Đối” (Waterproof): Hạn Chế Hơn Bạn Tưởng
Chất lỏng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây hỏng thiết bị, vì vậy việc sở hữu một chiếc điện thoại hay đồng hồ thông minh “chống nước tuyệt đối” nghe có vẻ là một ý tưởng tuyệt vời. Mặc dù thuật ngữ này không hoàn toàn sai, nhưng nó đi kèm với một lưu ý quan trọng: không có thiết bị nào thực sự “chống nước tuyệt đối”. Trong những điều kiện thích hợp, nước vẫn có thể xâm nhập vào bất kỳ thiết bị nào.
Khác biệt giữa “Waterproof” và “Water-resistant”
Một thuật ngữ chính xác hơn là “chống nước” (water-resistant). Thuthuatonline.net đã giải thích chi tiết về khả năng chống nước; tóm lại, có một tiêu chuẩn thử nghiệm gọi là IP (International Protection) cho biết mức độ chống bụi và nước của thiết bị. Chữ số thứ hai trong chuẩn IP cho bạn biết mức độ chống nước của thiết bị, từ 0 (không chống nước) đến 9 (chống được nước nóng, áp suất cao).
Hiểu các cấp độ IP phổ biến trên điện thoại
Hầu hết các điện thoại thông minh hiện nay có xếp hạng IP về khả năng chống nước là 7 hoặc 8. IP7 có nghĩa là thiết bị có thể sống sót khi ngâm trong một mét nước (3,3 feet) trong 30 phút, trong khi IP8 phải cao hơn mức này và thường được nhà sản xuất quy định cụ thể.
Bạn nên luôn tìm kiếm xếp hạng IP, vì thuật ngữ “chống nước tuyệt đối” không có một định nghĩa tiêu chuẩn. Bạn cũng nên cẩn thận với những tuyên bố chung chung như “bơi được” (swim-proof), đặc biệt là trên các thiết bị giá rẻ. Nếu công ty không công bố xếp hạng IP cụ thể, bạn nên cho rằng thiết bị đó sẽ không thể chống nước.
3. Giấy Phép “Trọn Đời” (Lifetime Licenses): Ngắn Ngủi Hơn Đời Bạn
Việc sở hữu một giấy phép trả phí một lần cho một ứng dụng nghe có vẻ tuyệt vời, đặc biệt trong thời đại của các gói đăng ký hàng tháng/năm liên tục. Tuy nhiên, mọi công ty đều cần doanh thu liên tục để duy trì phát triển, vì vậy nếu mọi khách hàng chỉ trả tiền một lần duy nhất cho cả đời, công ty có thể sẽ phá sản. Đây là lý do tại sao bạn thường thấy các ưu đãi “trọn đời” từ những công ty mới thành lập, những người chưa nhận ra giá trị tồi tệ của mô hình này đối với họ.
Vì sao “trọn đời” hiếm khi là “trọn đời người dùng”?
Do đó, không nên tin tưởng tuyệt đối vào các gói đăng ký “trọn đời”. Yếu tố quan trọng nhất là “trọn đời” ở đây ám chỉ tuổi thọ của phần mềm chứ không phải của bạn. Chủ sở hữu có thể quyết định ngừng hoạt động ứng dụng bất cứ lúc nào, khiến giấy phép của bạn trở nên vô giá trị. Các gói đăng ký “trọn đời” khác có thể ghi rõ trong các điều khoản nhỏ rằng chúng chỉ có hiệu lực trong một khoảng thời gian nhất định, hoặc bạn phải gia hạn sau một số năm.
Những ví dụ thực tế và bài học đắt giá
Ngay cả khi ứng dụng vẫn hoạt động, công ty đứng sau nó có thể áp dụng mọi thủ đoạn để thoát khỏi cam kết. Sau khi VPNSecure được mua lại bởi một chủ sở hữu mới, những người có giấy phép “trọn đời” đã được thông báo rằng các giấy phép này sẽ không còn được chấp nhận và họ phải đăng ký một gói mới. Năm 2019, tôi đã mua giấy phép “trọn đời” cho ứng dụng email Mailbird, nhưng khi công ty phát hành Mailbird 3.0, tôi được thông báo rằng phiên bản này không nằm trong giấy phép của tôi. Tôi sẽ phải trả tiền cho một gói đăng ký mới nếu muốn sử dụng tất cả các tính năng (nhiều trong số đó miễn phí ở phiên bản trước).
Là một ví dụ hiện đại, tôi đã tìm kiếm các VPN “trọn đời” và tìm thấy một VPN tên là FastestVPN, mà tôi chưa từng nghe nói đến trước đây. Một dấu hiệu đáng báo động ngay lập tức là đồng hồ đếm ngược giả trên trang chủ cho “ưu đãi” mới nhất của họ: “ưu đãi độc quyền mừng năm mới” (vào tháng 5, thời điểm tôi truy cập). Tôi đã kiểm tra các điều khoản dịch vụ và không hề thấy đề cập đến gói “trọn đời”, vì vậy không có gì đảm bảo thời gian gói này sẽ kéo dài bao lâu.
VPN Fastest khuyến mãi trọn đời với đồng hồ đếm ngược
Tôi đã có giấy phép trọn đời cho Malwarebytes cách đây khoảng 10 năm, và nó vẫn được duy trì cho đến nay. Nhưng đó là một trường hợp ngoại lệ và không phải điều bạn nên kỳ vọng. Tốt hơn hết bạn nên sử dụng bản dùng thử miễn phí hoặc đăng ký một tháng để xem liệu bạn có thích dịch vụ đó không, sau đó trả tiền hàng năm để nhận được chiết khấu.
4. Gói Cước “Không Giới Hạn” (Unlimited Plans): Giới Hạn Hơn Bạn Nghĩ
Những gói cước này tương tự như trường hợp trên: việc có dữ liệu di động “không giới hạn” hoặc dung lượng lưu trữ đám mây “không giới hạn” nghe có vẻ tuyệt vời, nhưng hầu như luôn có một giới hạn được ghi trong các điều khoản nhỏ.
Giới hạn ngầm trong gói dữ liệu di động “không giới hạn”
Hầu hết các gói điện thoại “không giới hạn” đều cung cấp cho bạn một lượng dữ liệu 5G nhất định, sau đó sẽ giảm mạnh tốc độ khi bạn vượt quá ngưỡng đó. Ví dụ, những người dùng ở gói thấp nhất của T-Mobile (Essentials) “có thể nhận thấy tốc độ thấp hơn các khách hàng khác và giảm hơn nữa” khi họ đã sử dụng hơn 50GB dữ liệu trong một tháng.
Bạn cũng bị giới hạn chỉ xem video ở chất lượng 480p trong hầu hết các trường hợp, vì vậy bạn thậm chí không được lựa chọn cách sử dụng dữ liệu “không giới hạn” của mình. Các gói “không giới hạn” của Verizon không bao gồm dữ liệu hotspot không giới hạn trừ khi bạn trả tiền cho gói cao cấp nhất—có nghĩa là bạn sẽ cần phân bổ việc sử dụng hotspot của mình.
Các gói cước di động đắt đỏ của Verizon
Chỉ một tỷ lệ nhỏ người dùng sử dụng 50GB dữ liệu di động trong một tháng, vì vậy những giới hạn này có thể không làm phiền bạn. Nhưng như chúng ta đã thấy, bạn không nhận được chính xác những gì các khẩu hiệu hấp dẫn quảng cáo.
Bài học từ lưu trữ đám mây “không giới hạn”
Điều này không chỉ giới hạn ở dữ liệu di động. OneDrive từng cung cấp dung lượng lưu trữ không giới hạn cho người đăng ký Office 365, nhưng đã thay đổi chính sách này vào năm 2015. Lý do được đưa ra là “một số lượng nhỏ người dùng” đã sao lưu toàn bộ bộ sưu tập phim lên OneDrive, chiếm hàng chục terabyte. Chỉ cần một vài người lạm dụng quá mức đã chứng minh rằng gói cước này không hề “không giới hạn” sau cùng.
5. Thiết Bị “Miễn Phí” Từ Nhà Mạng (Free “On Us” Devices): Cái Bẫy Khó Thoát
Các nhà mạng di động lớn như Verizon liên tục quảng cáo rằng nếu bạn đăng ký một trong các gói của họ, họ sẽ tặng bạn một chiếc điện thoại “miễn phí”. Và mặc dù về mặt kỹ thuật, bạn thực sự nhận được một thiết bị mà không phải trả tiền mặt ban đầu, nhưng các chi phí liên quan đồng nghĩa với việc bạn phải trả tổng thể nhiều hơn (và bị ràng buộc vào dịch vụ của họ).
Cơ chế “hoàn tiền” thông qua tín dụng hóa đơn
Các ưu đãi “miễn phí” này thường hoàn lại chi phí điện thoại dưới dạng tín dụng hóa đơn trong khoảng thời gian 24 hoặc 36 tháng. Mỗi tháng, bạn sẽ thấy một khoản phí cho điện thoại và một khoản hoàn trả tương đương trên hóa đơn của mình, khiến chiếc điện thoại trở nên không tốn kém miễn là bạn duy trì dịch vụ trong toàn bộ thời gian cam kết.
Những điều kiện ngầm và chi phí ẩn
Tuy nhiên, điều không rõ ràng là bạn cần đăng ký một trong những gói cước đắt tiền nhất để nhận được một chiếc điện thoại “miễn phí”. Trang chủ của Verizon, chẳng hạn, quảng cáo “iPhone 16 Pro on us”, với các điều khoản nhỏ làm rõ rằng ưu đãi này chỉ áp dụng cho mẫu 128GB, bạn phải đăng ký gói Unlimited Ultimate cao cấp nhất (có giá ít nhất 90 USD/tháng chưa bao gồm thuế và phí), và phải đổi một chiếc điện thoại từ các nhà sản xuất nhất định.
Ưu đãi iPhone "miễn phí" kèm gói cước của Verizon
Ngoài ra, công ty có quyền tăng phí hoặc chi phí dịch vụ trong thời gian cam kết, vì vậy bạn bị mắc kẹt trong nhiều năm nếu họ muốn bạn trả thêm tiền. Và nếu bạn quyết định muốn chuyển sang nhà mạng khác, bạn phải trả hết chi phí của điện thoại và mất bất kỳ khoản tín dụng còn lại nào từ thiết bị “miễn phí” đó.
Lời khuyên để tiết kiệm tiền và có sự linh hoạt
Nói chung, bạn sẽ tiết kiệm tiền và có sự linh hoạt hơn bằng cách mua điện thoại trực tiếp từ Apple hoặc một nhà sản xuất khác (trả trước hoặc sử dụng gói trả góp), sau đó chọn một nhà mạng MVNO rẻ hơn như Mint Mobile.
Các nhà tiếp thị sử dụng đủ loại thuật ngữ gây khó hiểu để khiến bạn chi tiêu nhiều hơn dự định, không hiểu chính xác mình đang trả tiền cho cái gì, hoặc ràng buộc bạn vào các khoản mua hàng trong tương lai. Nhiều thuật ngữ bạn thấy trong quảng cáo sản phẩm công nghệ và trên các trang mua hàng không có ý nghĩa rõ ràng hoặc hoàn toàn gây hiểu lầm.
Luôn đọc kỹ các điều khoản để biết chi tiết cụ thể hơn, bởi vì họ mong đợi hầu hết mọi người sẽ đưa ra quyết định nhanh chóng chỉ dựa vào tên sản phẩm hoặc mặt trước của hộp. Hãy luôn là người tiêu dùng thông thái, tìm hiểu kỹ trước khi quyết định mua sắm bất kỳ sản phẩm hay dịch vụ công nghệ nào.
