Bạn có đang để một chiếc ổ cứng cũ nằm “đắp chiếu” trong ngăn kéo? Đừng để nó lãng phí. Là một chuyên gia công nghệ, tôi đã khám phá ra nhiều cách sáng tạo và hữu ích để tái sử dụng những chiếc ổ cứng đã qua sử dụng, đảm bảo chúng không bị vứt bỏ một cách vô ích. Việc tận dụng tối đa giá trị của phần cứng cũ không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí mà còn góp phần bảo vệ môi trường, biến những vật tưởng chừng như vô dụng thành những giải pháp lưu trữ dữ liệu hiệu quả và đáng tin cậy trong thời đại số.
Biến ổ cứng cũ thành ổ cứng di động hoặc thiết bị lưu trữ dự phòng
Điều đầu tiên tôi thường làm với một chiếc ổ cứng cũ là kiểm tra xem nó còn hoạt động tốt hay không. Nếu ổ cứng vượt qua các bài kiểm tra cơ bản, tôi sẽ biến nó thành một thiết bị lưu trữ gắn ngoài. Đây là một phương pháp đơn giản và tiết kiệm để hồi sinh ổ cứng của bạn.
Kiểm tra và chuẩn bị
Tất cả những gì bạn cần là một vỏ bọc ổ cứng gắn ngoài (external enclosure) hoặc một bộ chuyển đổi SATA-sang-USB chất lượng tốt để kết nối nó với máy tính Windows. Sau khi kết nối, hãy định dạng ổ đĩa bằng hệ thống tệp NTFS, và nó sẽ sẵn sàng để lưu trữ dữ liệu.
Vỏ bọc ngoài (enclosure) cho ổ cứng được đặt trên bàn, minh họa việc biến ổ cứng cũ thành ổ di động.
Mục đích sử dụng thực tế
Tôi thường sử dụng những ổ đ đĩa này để lưu trữ các tệp video lớn, ảnh ISO hoặc các bản sao lưu hệ thống hoàn chỉnh. Các công cụ như Windows Backup hoặc các ứng dụng của bên thứ ba như Macrium Reflect giúp việc chuyển các dữ liệu cồng kềnh trở nên dễ dàng, giữ cho ổ SSD chính của tôi luôn trống trải cho các tác vụ hàng ngày. Ví dụ, tôi có một ổ đĩa 1TB cũ dùng để lưu trữ các thư mục dự án đã được lưu trữ, trong khi một ổ đĩa khác chứa các ảnh hệ thống từ nhiều máy khác nhau. Đây là một cách thực tế để tận dụng lại phần cứng mà lẽ ra sẽ bị bỏ xó.
Những lưu ý quan trọng
Trước khi cất giữ một ổ đĩa, việc kiểm tra là cực kỳ quan trọng. CHKDSK trên Windows có thể phát hiện các lỗi hệ thống tệp cơ bản, nhưng bạn cũng có thể thử các công cụ chẩn đoán khác để có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng của ổ đĩa. Nếu bạn nhận thấy những tiếng ồn lạ, độ trễ kéo dài hoặc các lỗi lặp đi lặp lại, tốt nhất là không nên tin tưởng hoàn toàn vào nó. Tuy nhiên, nếu mọi thứ có vẻ ổn, nó vẫn có thể hữu ích để lưu trữ các tệp không quan trọng hoặc làm bản sao lưu dữ liệu bổ sung. Hãy nhớ rằng, các ổ đĩa cũ thường chậm hơn và kém tin cậy hơn, vì vậy chúng không nên là bản sao lưu duy nhất của bạn.
Ngoài ra, hãy đảm bảo kiểm tra khả năng tương thích. Hầu hết các ổ đĩa trong 10 đến 15 năm qua đều sử dụng chuẩn SATA, tương thích với hầu hết các vỏ bọc ổ cứng hiện đại. Các ổ đĩa 3.5 inch thường yêu cầu vỏ bọc có bộ nguồn tích hợp, trong khi các ổ đĩa laptop 2.5 inch có thể hoạt động chỉ với nguồn từ cổng USB. Sử dụng cổng USB 3.0 hoặc mới hơn cũng sẽ cải thiện tốc độ truyền dữ liệu, điều này đặc biệt hữu ích khi di chuyển các tệp lớn.
Tận dụng làm kho chứa dữ liệu nhạy cảm ngoại tuyến
Một cách thông minh khác để tái sử dụng ổ cứng cũ là biến chúng thành các kho lưu trữ an toàn cho dữ liệu nhạy cảm. Nếu bạn không muốn các tài liệu, hồ sơ tài chính hoặc kho lưu trữ cá nhân của mình nằm trong hệ thống máy tính hàng ngày, hãy lưu trữ chúng trên một ổ đĩa gắn ngoài mà bạn có thể ngắt kết nối và giữ ngoại tuyến.
Một vỏ bọc ổ cứng ngoài (external hard drive enclosure) được kết nối với máy tính xách tay, thể hiện việc sử dụng ổ cứng cũ làm kho dữ liệu bảo mật.
Cách mã hóa ổ cứng để bảo mật
Windows giúp quá trình này trở nên dễ dàng. Nếu bạn đang sử dụng Windows Pro, Enterprise hoặc Education, bạn có thể mã hóa toàn bộ ổ đĩa bằng BitLocker. Bằng cách đó, ngay cả khi ai đó lấy được ổ đĩa, họ sẽ không thể truy cập nội dung bên trong nếu không có mật khẩu chính xác. Nếu bạn đang sử dụng phiên bản Windows Home, bạn có thể sử dụng một công cụ của bên thứ ba như VeraCrypt để mã hóa toàn bộ ổ đĩa hoặc các thư mục cụ thể.
An toàn tuyệt đối với kho dữ liệu ngoại tuyến
Sau khi ổ đĩa được mã hóa, hãy di chuyển các tệp nhạy cảm của bạn sang đó và đẩy ổ đĩa ra một cách an toàn khi bạn hoàn tất. Tôi thường cất giấu một ổ đĩa như vậy và chỉ cắm nó khi cần; không có đồng bộ hóa đám mây, không có truy cập nền. Đó chỉ đơn giản là một kho dữ liệu ngoại tuyến giữ cho dữ liệu của tôi an toàn khỏi các mối đe dọa kỹ thuật số.
Lưu trữ dữ liệu camera an ninh (CCTV) với hệ thống DVR/NVR
Nếu bạn có một hệ thống camera an ninh được cài đặt tại nhà hoặc văn phòng, rất có thể nó đi kèm với một bộ ghi video kỹ thuật số (DVR) hoặc bộ ghi video mạng (NVR) để lưu trữ cảnh quay. Hầu hết các hệ thống này đều có một khe cắm chuyên dụng cho ổ cứng SATA 3.5 inch, loại tương tự được sử dụng trong các máy tính để bàn. Vì vậy, nếu ổ cứng của bạn vẫn hoạt động tốt, bạn có thể cài đặt trực tiếp vào thiết bị ghi để thu và lưu dữ liệu video.
Thiết bị ghi hình DVR (Digital Video Recorder) được đặt trên bàn trắng, cho thấy khả năng lưu trữ camera an ninh bằng ổ cứng cũ.
Khả năng tương thích và cài đặt
Quá trình cài đặt khá đơn giản. Mở thiết bị DVR hoặc NVR, kết nối ổ cứng bằng cáp dữ liệu và cáp nguồn SATA bên trong, sau đó gắn chặt nó. Khi bạn bật nguồn hệ thống, nó thường sẽ nhắc bạn định dạng ổ đĩa trước khi bắt đầu ghi hình. Sau khi thiết lập, thiết bị sẽ tự động lưu cảnh quay trực tiếp vào ổ cứng.
Dung lượng lưu trữ và thời gian ghi hình
Kích thước của ổ cứng ảnh hưởng trực tiếp đến lượng cảnh quay bạn có thể lưu trữ. Một ổ đĩa 500GB có thể chỉ lưu giữ được vài ngày ghi hình, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng nhiều camera hoặc độ phân giải cao. Tuy nhiên, với một ổ đĩa lớn hơn, như 1TB hoặc 2TB, bạn có thể giữ lại nhiều cảnh quay hơn trước khi hệ thống ghi đè lên dữ liệu cũ hơn.
Dùng ổ cứng cũ làm nơi lưu trữ máy ảo (Virtual Machine)
Nếu bạn thích thử nghiệm các hệ điều hành, chạy mô phỏng hoặc thử nghiệm các môi trường phần mềm khác nhau, một chiếc ổ cứng cũ có thể được tái sử dụng làm nơi lưu trữ chuyên dụng cho các máy ảo. Thay vì lấp đầy ổ đĩa hệ thống chính của bạn, bạn có thể cài đặt phần mềm máy ảo như Hyper-V, VirtualBox hoặc VMware Workstation và cấu hình để lưu trữ các tệp ổ đĩa cứng ảo (định dạng VHD, VHDX hoặc VDI) trên ổ HDD cũ.
Một ổ cứng gắn ngoài đời cũ được đặt trên bàn, minh họa cách tận dụng ổ cứng cũ cho mục đích lưu trữ máy ảo hoặc dữ liệu dự phòng.
Ưu điểm khi sử dụng HDD cho VM
Cách tiếp cận này giúp giữ cho ổ SSD chính của bạn không bị chiếm dụng bởi các tệp máy ảo (VM) lớn và giảm tải hệ thống trong các tác vụ chuyên sâu. Mặc dù các ổ HDD cũ không thể sánh bằng hiệu năng của các ổ SSD hiện đại, chúng vẫn phù hợp cho các máy ảo có tải nhẹ và mục đích thử nghiệm tổng quát.
Hiệu năng và ứng dụng thực tế
Bạn có thể chạy một bản phân phối Linux, mô phỏng thiết lập Windows cũ hoặc cách ly một môi trường sandbox phần mềm, tất cả mà không ảnh hưởng đến cài đặt chính của bạn. Nếu bạn không còn cần ổ cứng của mình, đừng vứt bỏ nó. Thay vào đó, hãy chuyển nó cho ai đó có thể cần thêm dung lượng lưu trữ. Trước khi làm điều đó, hãy đảm bảo xóa sạch ổ đĩa đúng cách. DiskPart, một công cụ tích hợp sẵn trên Windows, là một lựa chọn vững chắc để xóa mọi thứ một cách an toàn. Chỉ cần đảm bảo sao lưu dữ liệu hệ thống quan trọng của bạn, vì quá trình này không thể đảo ngược. Sau khi xóa, hãy kiểm tra ổ đĩa để đảm bảo nó vẫn ổn định và chưa đến lúc hỏng.
Hy vọng những cách tái sử dụng ổ cứng cũ này sẽ giúp bạn tận dụng tối đa những thiết bị tưởng chừng đã lỗi thời. Hãy chia sẻ kinh nghiệm hoặc ý tưởng sáng tạo của bạn về việc tái sử dụng ổ cứng cũ trong phần bình luận bên dưới nhé!
