Những cảnh báo virus giả mạo lợi dụng sự sợ hãi và tâm lý muốn hành động ngay lập tức của bạn để thực hiện các hành vi lừa đảo. Tuy nhiên, việc nhận diện chúng không hề khó khăn như bạn nghĩ. Bằng cách trang bị một vài phương pháp đơn giản, bạn có thể dễ dàng phát hiện các thông báo lừa đảo này, giữ bình tĩnh và tránh trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo trực tuyến.
1. Cảnh Báo Đến Từ Phần Mềm Diệt Virus Bạn Không Sở Hữu
Khi bạn đang lướt web, đột nhiên một cửa sổ pop-up khổng lồ bật lên. Thoạt nhìn, nó có vẻ bình thường, thậm chí trông giống như một phần mềm diệt virus hợp pháp mà bạn biết tên, ví dụ như Norton AntiVirus Plus hay Bitdefender. Thông báo này rầm rộ cảnh báo về hàng loạt virus đang có trên máy tính của bạn!
Người dùng lướt web trên laptop với biểu tượng cảnh báo phần mềm độc hại
Đây chính xác là một cái bẫy, tương tự như các chiêu lừa đảo pop-up virus McAfee đã từng hoành hành. Đừng mắc lừa, ngay cả khi nó mang tên một phần mềm diệt virus mà bạn chắc chắn đang sở hữu. Vấn đề cốt lõi là: phần mềm diệt virus chính hãng không bao giờ gửi cảnh báo “khủng bố” bạn theo cách này. Thay vào đó, bạn sẽ nhận được thông báo qua các kênh chính thức của hệ điều hành, chẳng hạn như các thông báo của Windows hiển thị trong System Tray hoặc Trung tâm thông báo. Đối với iOS, bạn thậm chí còn không nhận được thông báo hệ thống về virus.
Trong trường hợp bạn không cài đặt phần mềm diệt virus nào (Windows 11 đã có bảo vệ tích hợp sẵn với Windows Defender), tốt nhất là bạn nên bỏ qua những pop-up kiểu này và rời khỏi trang web đó ngay lập tức để bảo vệ an toàn cho máy tính và dữ liệu cá nhân của mình.
2. Cảnh Báo Virus Giả Thúc Giục Bạn Hành Động Ngay Lập Tức
Những kẻ tạo ra virus và phần mềm độc hại yêu thích việc đánh lừa bạn bằng cách hiển thị các biển cảnh báo màu đỏ chói lọi, kèm theo những lời lẽ thúc giục bạn hành động ngay lập tức vì dữ liệu của bạn đang gặp nguy hiểm. Tất cả chỉ là những lời nói dối vô nghĩa. Các cảnh báo virus giả mạo thường tràn ngập những dấu chấm than và từ ngữ khẩn cấp đến mức bạn có thể xây một cây cầu bằng chúng.
Mục đích chính của những loại virus được ngụy trang khéo léo này là tạo ra cảm giác cấp bách và lo sợ cho người dùng. “NGUY HIỂM NGHIÊM TRỌNG!” và “Máy tính của bạn đã bị nhiễm virus nguy hiểm!” là một trong những câu quen thuộc mà chúng thường dùng. Đáng chú ý là, lỗi chính tả thường xuất hiện khá nhiều, như thể kẻ tấn công không buồn kiểm tra chính tả trước khi tạo ra chúng.
Windows Defender phải mất vài phút để quét toàn bộ máy tính của tôi, vậy mà một trang web ngẫu nhiên nào đó lại có thể phát hiện virus chỉ trong vài giây? Tôi không tin điều đó, và bạn cũng không nên tin. Nếu có bất kỳ thứ gì có thể cảnh báo bạn về virus một cách đáng tin cậy, đó chính là phần mềm diệt virus được cài đặt trên máy tính của bạn.
3. Yêu Cầu Bạn Trả Tiền Để Gỡ Bỏ Virus
Nếu bạn bị yêu cầu trả tiền để loại bỏ virus, đó gần như chắc chắn là một dấu hiệu của phần mềm độc hại hoặc lừa đảo. Có một vài lý do giải thích cho điều này. Thứ nhất, đó không phải là cách mà các phần mềm diệt virus chính thống thường tiếp thị sản phẩm của họ. Hầu hết các phần mềm diệt virus phổ biến đều có phiên bản dùng thử miễn phí hoặc các gói dịch vụ cơ bản miễn phí.
Thứ hai, các phần mềm diệt virus hợp pháp sẽ tạm ngừng các tính năng và chức năng của chúng nếu bạn chưa thanh toán gói đăng ký. Chúng sẽ không tự động quét tìm phần mềm độc hại nếu bạn chưa có giấy phép sử dụng. Và cuối cùng, các “kết quả” mà những chương trình giả mạo này hiển thị cho bạn đều là hoàn toàn giả. Nếu bạn cung cấp thông tin thẻ tín dụng của mình, tài khoản ngân hàng của bạn có thể sẽ bị rút cạn, và máy tính của bạn khi đó mới thực sự bị nhiễm đầy phần mềm độc hại và virus.
Phần mềm diệt virus uy tín sẽ không bao giờ “tống tiền” bạn để đổi lấy sự bảo vệ. Cùng lắm, một phần mềm hợp pháp sẽ chỉ cung cấp các tính năng bảo vệ nâng cao hơn thông qua gói đăng ký, nếu phiên bản cơ bản của họ là miễn phí.
Ví dụ về thông báo đòi tiền chuộc (ransomware) năm 2024
4. Thủ Thuật Máy Tính Bị Đóng Băng Hoặc Khóa Trình Duyệt
Dễ dàng nhận ra các loại virus giả mạo dưới dạng phần mềm không thuộc sở hữu của bạn hoặc những cảnh báo có lỗi chính tả. Tuy nhiên, một số loại virus tinh vi hơn có thể khiến bạn bị lúng túng bằng cách can thiệp vào hoạt động của máy tính. Ví dụ, chúng có thể tự động mở một cửa sổ trình duyệt thứ hai và ngăn bạn đóng nó. Hoặc tệ hơn, chúng chặn bạn thực hiện bất kỳ thao tác nào khác. Đó là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy một loại virus đang cố gắng lừa đảo bạn.
Tuy nhiên, tại thời điểm này, máy tính của bạn vẫn chưa thực sự bị nhiễm virus. Nếu bạn không thể thoát khỏi cửa sổ đó bằng cách nhấp chuột, bạn luôn có thể sử dụng tổ hợp phím CTRL + ALT + DELETE để mở Task Manager và tắt trình duyệt. Nếu cách đó vẫn không hiệu quả, hãy khởi động lại máy tính của bạn, nhưng bạn nên vào Chế độ An toàn (Safe Mode). Từ đó, bạn có thể an toàn chạy một trình quét virus để đảm bảo máy tính của mình không bị “cảm cúm” bởi phần mềm độc hại. Không muốn bỏ tiền mua phần mềm? Có rất nhiều trình quét virus trực tuyến miễn phí đáng tin cậy!
5. Yêu Cầu Gọi Điện Thoại Hỗ Trợ Kỹ Thuật
Một số loại virus giả mạo cố gắng liên lạc với bạn qua điện thoại, chẳng hạn như những thông báo yêu cầu bạn thanh toán hoặc sẽ có hậu quả. Một số khác lại đính kèm một số điện thoại miễn phí, thúc giục bạn gọi ngay lập tức (kèm theo vô số dấu chấm than và lỗi chính tả). Bất kỳ thông tin nào đề cập đến việc cần liên hệ với bộ phận hỗ trợ kỹ thuật cũng là một dấu hiệu đáng ngờ, và nó cũng là một trong những dấu hiệu lừa đảo phishing lớn.
Về cơ bản, mục tiêu của chúng là khiến bạn gọi điện để chúng có thể moi móc thông tin cá nhân từ bạn. Tôi đã từng suýt trở thành nạn nhân của chiêu trò này. Một lần, có người gọi điện về modem của tôi, nói rằng cần phải đặt lại do bị vi phạm bảo mật. Khi tôi hỏi liệu thông tin này có hiển thị trên tài khoản của tôi không, họ ngay lập tức cúp máy.
Virus và các chiêu trò lừa đảo trực tuyến có thể rất tinh vi, nhưng việc nắm rõ các dấu hiệu nhận biết sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân và dữ liệu quý giá. Ngay cả khi đã biết những mẹo này, bạn vẫn nên sử dụng phần mềm diệt virus uy tín để tăng cường lớp bảo vệ cho máy tính của mình, đặc biệt là khi có rất nhiều lựa chọn miễn phí đáng tin cậy như Malwarebytes (cũng có phiên bản trả phí với nhiều tính năng hơn). Hãy luôn cảnh giác và cập nhật kiến thức bảo mật để duy trì một môi trường số an toàn!
