Có bao giờ bạn nhìn lại một bức ảnh cũ, đã được chỉnh sửa quá đà với bộ lọc (filter), và cảm thấy “rùng mình” vì sự lỗi thời của nó không? Chắc chắn rồi, tôi cũng vậy. Các bộ lọc ảnh có thể “giết chết” một bức hình đẹp nhanh hơn cả ánh sáng tệ. Xu hướng quay về với vẻ đẹp tự nhiên vẫn là lựa chọn tối ưu nhất và nó giúp những bức ảnh của bạn thực sự vượt thời gian.
Vì Sao Filter Từng “Làm Mưa Làm Gió” Trong Giới Nhiếp Ảnh Di Động?
Các bộ lọc ảnh giống như cà phê hòa tan vậy: dễ pha chế, nhanh chóng và tiện lợi. Một người không chuyên sẽ không quá bận tâm đến hương vị, mà chỉ cần sự nhanh gọn. Tương tự, filter là một “lối tắt” để nâng cao chất lượng ảnh. Chỉ với một cú chạm, bạn có thể làm mịn da cho những bức chân dung hoặc ảnh selfie hoàn hảo. Bạn chụp ảnh vào một buổi chiều nắng gắt? Vẫn có những bộ lọc ảnh có thể mô phỏng hiệu ứng “giờ vàng” huyền ảo.
So sánh ảnh trước và sau khi áp dụng bộ lọc trong Lightroom
Các phần mềm hàng đầu trong ngành nhiếp ảnh như Lightroom có cả một “ngành công nghiệp mini” với hàng loạt preset và filter. Instagram cũng sở hữu một bộ sưu tập filter khổng lồ cho mọi thể loại ảnh. Các kho ứng dụng tràn ngập gợi ý về những ứng dụng chụp ảnh giàu filter tốt nhất. Mạng xã hội chính là “chất xúc tác” cho sự ám ảnh này (cơn sốt AI Ghibli gần đây là một ví dụ điển hình).
Tôi cũng từng sử dụng filter rất nhiều. Đôi khi, chúng cứu vãn một bức ảnh. Những lúc khác, chúng biến một bức ảnh tẻ nhạt thành thứ gì đó thật bắt mắt. Nhưng theo thời gian, một điều gì đó bắt đầu trở nên không ổn.
Lý Do Tôi Quyết Định “Tạm Biệt” Filter Mãi Mãi
Đến một lúc nào đó, khi tôi lướt lại thư viện ảnh của mình, tôi nhận ra rằng rất nhiều bức ảnh yêu thích của tôi lại là những bức ảnh không hề qua chỉnh sửa bằng filter.
Chúng không hoàn hảo. Nhưng chúng lại mang một cảm giác chân thật. Dù tinh tế đến đâu, một bức ảnh có filter vẫn mang lại cảm giác như đang cố gắng “làm quá”.
Đừng hiểu lầm tôi. Ngay cả các bộ lọc AI cũng có những ứng dụng thực tế, và tôi vẫn thỉnh thoảng sử dụng chúng. Nhưng chúng thực sự khiến một số hình ảnh trông bị chỉnh sửa quá đà. Da quá mịn màng đến mức không có bất kỳ khuyết điểm nào. Bầu trời trở nên rực rỡ với những gam màu giả tạo. Vùng tối bị “bóp nát”. Vùng sáng bị “cháy”. Bức ảnh không còn mang lại cảm giác hoài niệm mà giống một tấm poster hơn.
Sự khác biệt rõ rệt giữa ảnh có bộ lọc và ảnh không bộ lọc, thể hiện vẻ đẹp tự nhiên
Khi chụp ảnh gia đình và bạn bè, tôi muốn ghi lại những cảm xúc chúng tôi đã trải qua cùng nhau. Tôi không muốn chiều lòng đám đông hay tìm kiếm sự xác nhận của những lượt “Thích” ảo bằng cách sử dụng các bộ lọc thiếu tự nhiên. Giống như những bức ảnh đen trắng trong album của cha mẹ chúng ta, một bức ảnh thô mộc thường mang lại sự thân mật và giá trị vượt thời gian hơn.
Đón Nhận Sự Chân Thực Trong Nhiếp Ảnh Mà Không Cần Filter
Bạn có thể coi filter như một lớp ngăn cách bổ sung giữa cái thật và cái không thật. Vì vậy, một bức ảnh không filter có thể khơi gợi nhiều cảm xúc hơn, bởi vì chúng ta có thể kết nối với nó tốt hơn.
Đã bao nhiêu lần bạn phải đối mặt với sự thất vọng của thực tế khi bị “đánh lừa” bởi phiên bản Instagram của nó? Các bức ảnh du lịch thường xuyên cám dỗ chúng ta bằng những hiệu ứng từ việc lạm dụng filter.
Cảnh quan thiên nhiên bị chỉnh màu quá mức bằng bộ lọc ảnh trên iOS
Phong trào #nofilter đã thu hút sự chú ý trên toàn thế giới. Nó đang song hành với phong trào body positivity (yêu cơ thể). Nhiều nhiếp ảnh gia đang bắt đầu coi trọng sự đơn giản và trung thực trong tác phẩm của họ.
Hy vọng, xu hướng này sẽ định hình thành một thói quen, ngay cả khi một số nghiên cứu cho thấy những hình ảnh không được chỉnh sửa bằng filter có khả năng đáng nhớ hơn 70% so với những bức ảnh đã áp dụng bộ lọc.
Bí Quyết Chụp Ảnh Đẹp Tự Nhiên Không Cần Filter
Tôi đã từ bỏ filter và bắt đầu phát triển khả năng cảm nhận của mình đối với một khung cảnh. Các cài đặt khác trên camera điện thoại của bạn cũng có thể giúp bạn chụp ảnh tốt hơn mà không cần đến bộ lọc.
1. Khai Thác Sức Mạnh Của Ánh Sáng Tự Nhiên
Những gam màu ấm áp của “giờ vàng” (golden hour) có thể làm nổi bật một cách tuyệt đẹp ngay cả những bức ảnh đời thường nhất. Hãy tận dụng buổi sáng sớm hoặc chiều tối ngay trước khi mặt trời lặn bất cứ khi nào có thể. Ngoài ra, hãy tránh ánh nắng gắt giữa trưa, trừ khi ý tưởng của bạn yêu cầu điều đó.
Nhiếp ảnh là tất cả về ánh sáng. Vì vậy, việc sử dụng ánh sáng một cách chiến lược sẽ giảm thiểu nhu cầu xử lý hậu kỳ. Ngay cả những ngày mưa cũng có thể được tận dụng để chụp ảnh nếu bạn bắt đầu suy nghĩ một cách sáng tạo.
2. Nắm Quyền Kiểm Soát Máy Ảnh Của Bạn
Một bộ lọc sẽ “chiếm quyền điều khiển” bức ảnh của bạn. Không có filter, bạn hoàn toàn làm chủ. Ngay cả khi camera smartphone thực hiện rất nhiều thao tác tự động, bạn vẫn có thể lấy nét và điều chỉnh độ phơi sáng.
Hãy chạm vào màn hình để đặt điểm lấy nét. Sau đó, kéo ngón tay lên hoặc xuống để điều chỉnh độ phơi sáng thủ công. Điều này giúp ngăn chặn tình trạng cháy sáng và giữ nguyên chi tiết.
3. Tận Dụng Lưới Bố Cục (Rule of Thirds)
Hãy bật lưới trong cài đặt camera của bạn. Quy tắc một phần ba là một cách đơn giản để định vị chủ thể của bức ảnh. Một bố cục rõ ràng sẽ tạo ra một bức hình không cần quá nhiều chỉnh sửa sau này.
Cài đặt bật lưới Quy tắc một phần ba trên ứng dụng Camera của iOS
4. Nắm Vững Tính Năng Chỉnh Sửa Mặc Định
Chỉnh sửa không giống như việc áp dụng filter. Điều chỉnh độ sáng, độ tương phản, cân bằng trắng và độ sắc nét có thể làm nổi bật những điểm tốt nhất trong bức ảnh mà không làm thay đổi “linh hồn” của nó. Phần mềm camera của điện thoại thông minh tăng cường hình ảnh kỹ thuật số nhưng vẫn là một sự tác động nhẹ nhàng hơn nhiều so với việc dùng filter.
Ứng dụng Photos trên iOS có các tính năng mạnh mẽ để tinh chỉnh hình ảnh của bạn chỉ trong vài giây. Những điều chỉnh tinh tế có thể nâng cao chất lượng ảnh thay vì sử dụng filter để biến đổi chúng. Bạn cũng có thể cài đặt để camera iPhone không tự động nâng cấp ảnh quá đà.
5. Chấp Nhận Sự Không Hoàn Hảo và Phát Triển Bản Thân
Không phải bức ảnh nào cũng cần “sẵn sàng lên Instagram”. Một bức ảnh chỉ cần làm cho một khoảnh khắc trở nên sống động. Càng chụp nhiều, tôi càng học được cách sáng tạo để tìm kiếm những điều đó trong nhiếp ảnh của mình.
Hơn nữa, việc loại bỏ sự phụ thuộc vào filter giúp tôi có những gợi ý tốt hơn để cải thiện kỹ năng nhiếp ảnh của mình. Hãy đặt ra các thử thách chụp ảnh như “chụp một bức chân dung dưới ánh nắng gay gắt giữa trưa mà không dùng bất kỳ filter nào” hoặc “chụp một phong cảnh trong sương mù mà không thêm bất kỳ hiệu ứng nhân tạo nào”. Những thử thách này có thể giúp bạn phát triển các kỹ năng cụ thể.
Các bộ lọc ảnh không phải là “ác quỷ”. Chúng có thể rất thú vị và độc đáo nếu được sử dụng đúng cách trong một số loại ảnh nhất định. Nhưng chúng có thể cản trở một câu chuyện chân thật mà bạn muốn kể.
Điện thoại của chúng ta đã là những công cụ kể chuyện mạnh mẽ. Loại bỏ sự phụ thuộc vào filter có thể giúp rèn luyện “con mắt” nhiếp ảnh của chúng ta, đồng thời tiết kiệm tất cả thời gian cần thiết để chọn một filter. Như một thử nghiệm cuối cùng, hãy quay lại một bức ảnh không filter sau vài ngày và xem liệu nó có vẫn “nói chuyện” với bạn không.
