Năm 2024 đánh dấu một năm bùng nổ của Raspberry Pi với nhiều sản phẩm mới ra mắt, và xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục trong năm 2025. Giờ đây, bạn đã có thể sở hữu một chiếc Raspberry Pi 5 với 16GB bộ nhớ được hàn chết, mở ra cánh cửa cho vô số dự án thú vị và biến Raspberry Pi 5 thành một chiếc máy tính để bàn thực thụ, đáp ứng nhu cầu làm việc và sáng tạo nâng cao.
1. Trải Nghiệm Máy Tính Để Bàn Thực Thụ
Giao diện Raspberry Pi OS hiển thị trên màn hình, minh họa trải nghiệm máy tính để bàn mượt mà của Raspberry Pi 5 16GB
Chiếc máy tính bảng đơn (SBC) Raspberry Pi đầu tiên, Model B, ra mắt vào tháng 10 năm 2012 chỉ có 256MB RAM. Mặc dù khó có thể sử dụng cho các tác vụ điện toán thực tế, nó lại rất rẻ, hiệu quả và dễ dàng “hack”. Raspberry Pi 4 Model B là phiên bản đầu tiên hứa hẹn mang lại trải nghiệm máy tính để bàn, nhưng với chỉ 8GB RAM, khả năng sử dụng thực tế vẫn còn hạn chế.
Phiên bản Raspberry Pi 5 16GB có giá khoảng 120 USD tại các nhà bán lẻ Raspberry Pi chính thức, tăng 40 USD so với phiên bản 8GB. Tuy nhiên, với RAM 16GB cùng bộ vi xử lý ARM Cortex-A76 lõi tứ 2.4GHz mạnh mẽ, Raspberry Pi 5 trở thành một đối thủ đáng gờm cho vai trò máy tính cá nhân hàng ngày.
Bạn cuối cùng có thể chạy đồng thời Firefox và Chrome, mở VS Code với Stack Overflow và xem hướng dẫn trên YouTube mà không gặp tình trạng máy bị chậm. Hơn nữa, bạn cũng có thể gỡ bỏ Raspberry Pi OS và cài đặt một hệ điều hành đòi hỏi nhiều tài nguyên hơn như Ubuntu nếu bạn thích giao diện hoặc cần các tính năng đặc biệt khác.
2. Chạy Mô Hình AI và LLM (Ngôn Ngữ Lớn)
Theo Eben Upton, người sáng lập và CEO của Raspberry Pi Ltd, trí tuệ nhân tạo (AI) và các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) là một trong những trường hợp sử dụng được mong đợi nhất cho biến thể 16GB RAM mới.
Quá trình suy luận của Machine Learning thường đòi hỏi nhiều tài nguyên tính toán, và việc có nhiều RAM hơn luôn là một lợi thế. Mặc dù Raspberry Pi 5 không phải là lựa chọn tốt nhất để huấn luyện các mô hình, nó có thể được sử dụng để chạy một số mô hình học máy nhỏ cho thị giác máy tính, nhận dạng giọng nói và các ứng dụng khác. Việc bổ sung phần cứng chuyên dụng như Raspberry Pi Hailo kit hoặc Raspberry Pi AI camera sẽ mở ra nhiều khả năng hơn nữa.
Một chiếc Raspberry Pi 5 với 16GB RAM có thể chạy hầu hết các mô hình ngôn ngữ dưới 7 tỷ tham số, chẳng hạn như ChatGLM, OpenLLaMA, Code Llama và Microsoft Phi-3, với đủ bộ nhớ dự phòng cho các tác vụ khác.
3. Thiết Kế và Mô Hình 3D Đơn Giản
Một vỏ case Raspberry Pi không cần ốc vít, được thiết kế và in 3D, minh họa khả năng thiết kế mô hình 3D trên Raspberry Pi 5
Mặc dù Raspberry Pi 5 không nhắm đến các nhà thiết kế hay nghệ sĩ đồ họa chuyên nghiệp, nó vẫn có thể được sử dụng cho các tác vụ thiết kế đồ họa 2D và 3D đơn giản. Một chiếc máy tính bảng đơn giá 120 USD sẽ không thể sánh kịp hiệu suất của một trang trại render, nhưng nó hoàn toàn phù hợp cho các tác vụ thiết kế nhẹ và các dự án nhỏ. RAM bổ sung onboard đồng nghĩa với việc bạn có thể làm việc với các tệp lớn hơn một chút, tải nhiều tài sản hơn và hoàn thành dự án nhanh hơn so với các phiên bản cũ.
Bạn có thể thiết kế và in 3D vỏ case Raspberry Pi và các vỏ bọc khác bằng phần mềm mô hình 3D ngay trên chiếc Raspberry Pi của mình.
Một số ứng dụng mô hình 3D có sẵn cho Raspberry Pi bao gồm FreeCAD, OpenSCAD, BlocksCAD và TinkerCAD. Blender không được hỗ trợ nguyên bản bởi Pi, nhưng có thể chạy được với một vài tinh chỉnh. Trang web chính thức của Raspberry Pi cũng cung cấp các hướng dẫn về mô hình và thiết kế 3D.
4. Tự Host Các Dịch Vụ Cá Nhân (Self-Hosting)
“Đám mây” thực chất là máy tính của người khác. Vì lý do riêng tư, bảo mật và thậm chí là mục đích giáo dục, bạn nên cân nhắc tự host một số dịch vụ bạn sử dụng thường xuyên trên một chiếc Raspberry Pi chạy cục bộ.
16GB RAM là đủ lớn để chạy nhiều dịch vụ trên cùng một Raspberry Pi mà không cần xây dựng các cụm máy chủ hay sử dụng phần mềm điều phối phức tạp. Bạn có thể đồng thời chạy Home Assistant, Pi-hole, Nextcloud, Jellyfin và trang web WordPress cá nhân trên một chiếc Pi duy nhất mà không làm cạn kiệt băng thông bộ nhớ.
Tuy nhiên, tự host không phải lúc nào cũng dễ dàng và có thể gây ra nhiều phiền toái. Nó đòi hỏi nguồn điện ổn định và kết nối Internet đáng tin cậy. Bạn cũng sẽ cần thực hiện sao lưu và cập nhật phần mềm thường xuyên. Bạn sẽ cần một lượng lớn sự kiên nhẫn và chuyên môn kỹ thuật để khắc phục mọi sự cố phát sinh.
Dù sao đi nữa, tự host là một cách tuyệt vời để phát triển các kỹ năng quản trị hệ thống hữu ích trong khi vẫn giải phóng bản thân khỏi các giải pháp độc quyền.
5. Giải Trí Gaming và Giả Lập Cổ Điển
Giao diện cài đặt RetroPie OS từ trình quản lý hệ điều hành trên Raspberry Pi, cho thấy tiềm năng chơi game giả lập mạnh mẽ của Raspberry Pi 5 16GB
Chơi game cổ điển (retro-gaming) là một xu hướng lớn trong cộng đồng Raspberry Pi. Có các bản phân phối hệ điều hành chuyên dụng cho game cổ điển (như RetroPie) và các bộ kit phần cứng dành cho Raspberry Pi. Raspberry Pi 5 vượt trội hơn hẳn Raspberry Pi 4 về hiệu năng và có thể giả lập các phần cứng phức tạp hơn như Sega Saturn, GameCube, PS2, PSP và Dreamcast.
Về mặt kỹ thuật, bạn không cần tới 16GB RAM để chạy hầu hết các trò chơi cổ điển. Tuy nhiên, việc có nhiều RAM hơn đồng nghĩa với việc bạn không phải tắt các ứng dụng khác trước khi chơi game trên Raspberry Pi của mình. Đối với mục đích chơi game cổ điển, 16GB RAM là một yếu tố “có thì tốt” giúp cải thiện trải nghiệm tổng thể.
6. Vận Hành Máy Ảo và Container
Với 16GB RAM, bạn có thể chạy máy ảo (Virtual Machines) và container trên Raspberry Pi. Bạn có thể tạo các môi trường cô lập cho ứng dụng và tinh chỉnh các thiết lập ở cấp độ hệ thống. Proxmox là một nền tảng ảo hóa mã nguồn mở để quản lý máy ảo và container. Mặc dù không có sẵn trực tiếp cho Raspberry Pi, bạn có thể thiết lập nó thông qua Pimox với một vài tinh chỉnh.
Một chiếc Raspberry Pi 16GB sẽ chạy một vài máy ảo một cách mượt mà, mặc dù hiệu suất có thể bắt đầu suy giảm khi nhu cầu tài nguyên tăng lên.
Vì Proxmox không được hỗ trợ chính thức, việc thiết lập có thể không ổn định và không được khuyến nghị cho việc triển khai chuyên nghiệp.
Docker giúp dễ dàng thiết lập và quản lý container trên Raspberry Pi. Điều này đặc biệt hữu ích cho việc tự host các dịch vụ, vì nó đảm bảo rằng các ứng dụng chạy độc lập mà không can thiệp lẫn nhau. Nó có thể giúp giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp bị tấn công bởi phần mềm độc hại và cung cấp một môi trường lý tưởng để khám phá và thử nghiệm.
7. Hệ Thống An Ninh và Giám Sát Gia Đình
Cài đặt thông báo email của MotionEyeOS, minh họa cách Raspberry Pi 5 16GB có thể được dùng cho hệ thống giám sát an ninh tại nhà
An ninh gia đình không phải là một dự án thường đòi hỏi một model Raspberry Pi cấu hình cao, đặc biệt nếu bạn chỉ truyền phát từ một vài camera. Các model Raspberry Pi cũ hơn vẫn rất phù hợp cho mục đích camera an ninh gia đình vì lý do đó.
Tuy nhiên, nếu bạn cần truyền phát video 1080p từ nhiều camera độ phân giải cao, bạn có thể cần một chiếc Raspberry Pi 5 với 16GB RAM để xử lý băng thông bổ sung. Bạn cũng sẽ có thể chạy các tác vụ xử lý nâng cao như phát hiện chuyển động và nhận diện khuôn mặt.
MotionEye là phần mềm giám sát mã nguồn mở phổ biến nhất để quản lý nhiều camera cùng lúc. Mặc dù dự án motionEyeOS hiện không còn hoạt động, bạn vẫn có thể chạy giao diện này trực tiếp trên một bản cài đặt Raspberry Pi OS.
Dòng Raspberry Pi đã có một chặng đường dài phát triển cả về giá cả và hiệu suất. Raspberry Pi 5 16GB có giá cao gấp khoảng ba lần so với Model B ban đầu, nhưng khả năng của nó cũng vượt trội hơn nhiều lần. Mặc dù việc tăng giá là đáng kể, nhưng khoảng cách về hiệu suất cũng rộng lớn tương đương, mang lại giá trị xứng đáng cho những ai muốn mở rộng giới hạn sáng tạo và ứng dụng công nghệ.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về những ứng dụng tiềm năng của Raspberry Pi 5 16GB trong phần bình luận bên dưới!
