Năm mới, mối đe dọa mới? Có vẻ như vậy, bởi những kẻ lừa đảo không bao giờ ngừng hoạt động. Bước sang năm 2025, điều quan trọng là bạn phải trang bị kiến thức để tự bảo vệ mình khỏi các chiêu trò lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi. Thế giới công nghệ phát triển nhanh chóng, nhưng song hành với đó là những cạm bẫy tiềm ẩn. Bài viết này sẽ phân tích các hình thức lừa đảo phổ biến nhất được dự đoán sẽ gia tăng trong thời gian tới, giúp bạn nhận diện và phòng tránh hiệu quả để đảm bảo an toàn thông tin cá nhân và tài chính trên không gian mạng.
1. Lừa đảo qua điện thoại hoặc tin nhắn giả mạo cơ quan chức năng
Người dùng nhận cuộc gọi "Scam Likely" từ T-Mobile trên điện thoại di động
Mùa thuế đang đến gần, và không có gì lạ khi những kẻ lừa đảo giả danh cơ quan thuế hoặc các tổ chức chính phủ khác sẽ gửi email, tin nhắn văn bản và thậm chí gọi điện cho bạn. Những email và tin nhắn này thường chứa các liên kết lừa đảo (phishing links) dẫn bạn đến các trang web giả mạo nhằm mục đích đánh cắp tiền hoặc danh tính của bạn.
Điều đáng mừng là bạn hoàn toàn có thể nhận diện email lừa đảo một cách dễ dàng. Đối với các cuộc gọi, hãy nhớ rằng các cơ quan chức năng, đặc biệt là cơ quan thuế, thường sẽ cố gắng liên hệ với bạn qua thư bưu điện trước. Bất kỳ cuộc gọi hoặc tin nhắn đột ngột nào yêu cầu thông tin cá nhân nhạy cảm hoặc đe dọa hậu quả pháp lý ngay lập tức đều là dấu hiệu cảnh báo đỏ.
2. Các chiêu trò lừa đảo thẻ tín dụng
Người phụ nữ đưa thẻ ngân hàng vào máy ATM có biển cảnh báo lừa đảo
Thẻ tín dụng đã trở thành một trong những phương thức thanh toán phổ biến nhất trên thế giới, nhưng điều này cũng khiến chúng dễ bị lừa đảo và gian lận. Bạn có thể nghĩ rằng chi tiết thẻ tín dụng của mình sẽ an toàn miễn là bạn không làm mất thẻ hoặc tiết lộ thông tin cho người khác. Tuy nhiên, thực tế là tin tặc đã phát minh ra nhiều cách khác nhau để đánh cắp thông tin của bạn, từ việc sử dụng thiết bị đọc trộm thẻ (skimmer) trên máy ATM và trụ bơm xăng, đến việc lấy thông tin chi tiết của bạn thông qua các liên kết lừa đảo hoặc rò rỉ cơ sở dữ liệu.
Nếu bạn muốn bảo vệ mình khỏi lừa đảo thẻ tín dụng, điều quan trọng là phải theo dõi các vụ rò rỉ dữ liệu, kiểm tra kỹ sao kê thẻ tín dụng và tài khoản ngân hàng của mình, đồng thời học cách nhận biết các thiết bị skimmer. Sự cảnh giác thường xuyên sẽ giúp bạn phát hiện sớm các hoạt động đáng ngờ.
3. Lừa đảo tiền điện tử (Cryptocurrency)
Lừa đảo tiền điện tử gần như là một hiện tượng diễn ra quanh năm, nhưng chúng thường tăng vọt khi thị trường tiền mã hóa bùng nổ. Với sự quan tâm của công chúng và sự cường điệu của truyền thông xung quanh việc Bitcoin đạt mức cao kỷ lục vào cuối năm 2024, các vụ lừa đảo tiền điện tử đang trở nên tràn lan.
Ngay cả khi bạn không tích cực đầu tư vào thị trường tiền điện tử, hãy cảnh giác với các chiêu trò tặng tiền điện tử giả mạo. Những vụ lừa đảo này nhắm vào những người dùng không cảnh giác bằng cách hứa hẹn tiền điện tử miễn phí để đổi lấy việc nhập thông tin tài chính hoặc cá nhân trên một trang web lừa đảo. Kẻ lừa đảo sau đó sử dụng dữ liệu này để đánh cắp danh tính hoặc truy cập vào tài khoản tài chính của bạn. Luôn nhớ rằng “không có bữa trưa miễn phí”.
4. Lừa đảo việc làm trực tuyến
Biển cảnh báo "Job Search Scam Alert" trên nền hình ảnh người đàn ông tìm việc
Theo CNBC, các vụ lừa đảo việc làm đã tăng vọt 118% vào năm 2023. Với việc ngày càng khó tìm được những công việc lương cao, thống kê này khó có thể cải thiện trong tương lai gần. Điều này cũng có nghĩa là những kẻ lừa đảo có thể lợi dụng những người tìm việc đang tuyệt vọng bằng cách đăng các tin tuyển dụng giả mạo.
Thông thường, trong trường hợp này, kẻ lừa đảo muốn đánh cắp thông tin trong quá trình nộp đơn/phỏng vấn và sử dụng dữ liệu đó cho các mục đích bất chính. Tin tốt là bạn có thể tự bảo vệ mình bằng cách học cách nhận diện và tránh các tin tuyển dụng lừa đảo. Hãy luôn kiểm tra kỹ lưỡng thông tin của nhà tuyển dụng và công việc trước khi cung cấp bất kỳ dữ liệu cá nhân nào.
5. Lừa đảo rút thăm trúng thưởng mùa lễ hội
Sau mùa lễ hội, những kẻ lừa đảo thường nhắm mục tiêu vào những người mua sắm không cảnh giác bằng các thông báo trúng xổ số hoặc rút thăm trúng thưởng giả mạo. Những tuyên bố này có thể trông có vẻ hợp pháp, đặc biệt nếu bạn đã tham gia các cuộc thi trực tuyến hoặc đăng ký các ưu đãi khuyến mại khi mua sắm trong kỳ nghỉ.
Tuy nhiên, bạn có thể biết mình đang bị kẻ lừa đảo liên hệ nếu chúng yêu cầu bạn thanh toán để nhận giải thưởng hoặc yêu cầu bạn chia sẻ thông tin cá nhân trước khi tiền thắng cược của bạn được trao. Các cuộc thi hợp pháp không bao giờ yêu cầu bạn trả phí để nhận giải thưởng.
6. Lừa đảo giao hàng giả mạo
Các gói hàng Amazon được giao đến trước cửa nhà
Mua sắm trực tuyến chắc chắn là tiện lợi, nhưng nó cũng có thể dẫn đến các vụ lừa đảo liên quan đến giao hàng. Những kẻ lừa đảo sử dụng chiến lược này thường gửi tin nhắn văn bản hoặc email có chứa các liên kết lừa đảo (phishing links) cho nạn nhân của chúng. Người nhận được thúc giục nhấp vào liên kết để cập nhật địa chỉ hoặc chi tiết thanh toán, nhưng điều này thường dẫn đến việc tải phần mềm độc hại hoặc làm rò rỉ thông tin cá nhân.
Loại lừa đảo này có thể khó nhận biết, đặc biệt nếu bạn đang thực sự chờ đợi một gói hàng. Tuy nhiên, bạn nên xác minh nguồn gốc của tin nhắn hoặc email và kiềm chế không nhấp vào bất kỳ liên kết nào được bao gồm. Tốt nhất là truy cập trực tiếp trang web của nhà vận chuyển hoặc cửa hàng để kiểm tra tình trạng đơn hàng.
Những kẻ lừa đảo đang trở nên thông minh hơn và sử dụng các công cụ công nghệ và AI tinh vi để nhắm mục tiêu vào người dùng. Kiến thức là chìa khóa để bảo vệ bản thân trong thế giới kỹ thuật số đầy rẫy mối nguy hiểm này. Nếu không may bạn trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo trực tuyến, điều quan trọng là bạn phải biết mình cần làm gì để giảm thiểu thiệt hại đến mức thấp nhất. Hãy luôn cảnh giác và cập nhật thông tin để giữ an toàn cho bản thân và tài sản của bạn.
