Việc quản lý các phân vùng trên ổ đĩa cứng có thể nghe có vẻ phức tạp, nhưng thực tế đây là một quy trình khá đơn giản nếu bạn có những công cụ phù hợp. Hệ điều hành Windows cung cấp sẵn các tiện ích mạnh mẽ giúp bạn dễ dàng thực hiện việc quản lý phân vùng, cho dù bạn đang thiết lập một chiếc PC mới, tối ưu hóa không gian lưu trữ hay khắc phục các sự cố liên quan đến ổ đĩa.
Sử Dụng Các Công Cụ Tích Hợp Sẵn Của Windows Để Quản Lý Phân Vùng
Windows trang bị hai công cụ mạnh mẽ cho phép bạn quản lý các phân vùng ổ đĩa mà không cần cài đặt thêm phần mềm bên ngoài. Các tùy chọn tích hợp này cung cấp mọi thứ bạn cần cho các tác vụ phân vùng cơ bản như tạo, xóa, định dạng và thay đổi kích thước ổ đĩa.
Trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào đối với các phân vùng của bạn, tôi đặc biệt khuyến nghị bạn nên sao lưu toàn bộ dữ liệu quan trọng trên máy tính. Các thao tác liên quan đến phân vùng luôn tiềm ẩn rủi ro, và mặc dù các công cụ tích hợp sẵn của Windows rất đáng tin cậy, các sự cố không mong muốn như mất điện đột ngột hoặc lỗi phần cứng vẫn có thể dẫn đến mất dữ liệu. Hãy dành vài phút để lưu các tệp tin quan trọng của bạn vào một ổ đĩa ngoài hoặc dịch vụ lưu trữ đám mây.
Nếu bạn đang sử dụng máy tính để bàn với nhiều khoang chứa ổ đĩa, bạn có thể thích sử dụng nhiều ổ đĩa vật lý riêng biệt hơn là phân vùng. Nhiều người cảm thấy việc chia phân vùng không còn cần thiết với các tùy chọn lưu trữ hiện đại. Tuy nhiên, đối với laptop chỉ có một ổ SSD, việc phân vùng vẫn là lựa chọn duy nhất. Phân vùng đóng vai trò quan trọng vì nó giúp tách biệt hệ điều hành (OS) khỏi dữ liệu cá nhân của bạn, giúp việc cài đặt lại hệ thống trở nên dễ dàng hơn mà không ảnh hưởng đến các tệp tin của bạn. Nó cũng ngăn hệ thống của bạn gặp sự cố nếu bạn vô tình lấp đầy phân vùng dữ liệu, vì hệ điều hành vẫn nằm trên một phân vùng riêng với đủ không gian để hoạt động.
Tin tốt là bạn không cần phải là một chuyên gia công nghệ để xử lý hầu hết các tác vụ phân vùng. Tiện ích Disk Management (Quản lý Ổ đĩa) với giao diện đồ họa trực quan của Windows làm cho quá trình này trở nên dễ hiểu, trong khi PowerShell cung cấp các tùy chọn nâng cao hơn nếu bạn đã quen thuộc với các lệnh văn bản.
Công Cụ Disk Management (Quản Lý Ổ Đĩa)
Disk Management là công cụ chính của Windows để xử lý các phân vùng mà không cần gõ lệnh. Nó cung cấp một biểu diễn trực quan về các ổ đĩa và phân vùng của bạn, giúp bạn dễ dàng hình dung bố cục lưu trữ.
Có nhiều cách để mở Disk Management. Cách dễ nhất là nhấp chuột phải vào nút Start và chọn Disk Management từ menu. Thao tác này sẽ hiển thị danh sách tất cả các ổ đĩa và thông tin phân vùng của chúng, bao gồm kích thước, hệ thống tệp và trạng thái.
Dưới đây là cách thực hiện các tác vụ phân vùng phổ biến:
- Thu nhỏ một ổ đĩa (Shrink a volume): Nhấp chuột phải vào phân vùng bạn muốn giảm kích thước và chọn Shrink Volume. Windows sẽ tính toán dung lượng tối đa có thể thu nhỏ, nhưng bạn có thể nhập một lượng nhỏ hơn nếu cần. Thao tác này bảo toàn dữ liệu của bạn trong khi giải phóng không gian.
- Mở rộng một ổ đĩa (Extend a volume): Nhấp chuột phải vào phân vùng bạn muốn mở rộng và chọn Extend Volume. Bạn chỉ có thể mở rộng vào không gian chưa phân bổ (unallocated space) liền kề ở bên phải của phân vùng – đây là một hạn chế đáng kể của công cụ tích hợp sẵn này.
- Tạo một phân vùng mới (Create a new partition): Nhấp chuột phải vào bất kỳ không gian chưa phân bổ nào, chọn New Simple Volume, và làm theo hướng dẫn để thiết lập kích thước, gán ký tự ổ đĩa và định dạng nó với hệ thống tệp ưa thích của bạn.
- Xóa một phân vùng (Delete a partition): Nhấp chuột phải vào phân vùng và chọn Delete Volume. Hãy tuyệt đối chắc chắn rằng bạn không cần bất kỳ dữ liệu nào trên phân vùng này, vì thao tác này sẽ xóa mọi thứ.
Disk Management hiển thị không gian bằng MB, trong đó 1024MB bằng 1GB và 1024GB bằng 1TB. Hãy ghi nhớ quy đổi này khi chỉ định kích thước phân vùng để tránh tạo ra các phân vùng quá nhỏ hoặc quá lớn so với nhu cầu của bạn.
Mặc dù hữu ích, Disk Management vẫn có những hạn chế. Bạn không thể di chuyển phân vùng, hợp nhất các không gian chưa phân bổ không liền kề hoặc chuyển đổi giữa một số hệ thống tệp nhất định mà không có công cụ bên thứ ba.
Công Cụ Dòng Lệnh DiskPart
Nếu bạn thích gõ lệnh, Windows cung cấp một công cụ dòng lệnh mạnh mẽ gọi là DiskPart. Tiện ích này cho phép bạn kiểm soát chính xác hơn các thiết bị lưu trữ của mình. Nó có thể thực hiện các thao tác mà Disk Management không thể xử lý.
Để truy cập DiskPart, nhấn Win + X và chọn Terminal (Admin). Sau đó, gõ “diskpart” và nhấn Enter để khởi chạy tiện ích. Không giống như Disk Management, DiskPart sử dụng một chuỗi lệnh để thực hiện các thao tác.
Dưới đây là các lệnh DiskPart cơ bản để quản lý phân vùng:
- Liệt kê ổ đĩa và phân vùng: Gõ “list disk” để xem tất cả các ổ đĩa vật lý, sau đó “select disk X” (trong đó X là số ổ đĩa). Tiếp theo là “list partition” để xem tất cả các phân vùng trên ổ đĩa đã chọn.
- Tạo một phân vùng mới: Sử dụng “create partition primary size=X” (trong đó X là kích thước tính bằng MB). Sau đó, bạn có thể gán ký tự ổ đĩa bằng “assign letter=Y” (trong đó Y là ký tự bạn muốn).
- Xóa một phân vùng: Đầu tiên chọn ổ đĩa, sau đó gõ “select partition X” (trong đó X là số phân vùng), tiếp theo là “delete partition.” Thao tác này sẽ xóa vĩnh viễn tất cả dữ liệu trên phân vùng mà không cần xác nhận.
- Mở rộng hoặc thu nhỏ ổ đĩa: Sau khi chọn một ổ đĩa, sử dụng “extend size=X” để làm cho nó lớn hơn hoặc “shrink desired=X” để làm cho nó nhỏ hơn (X là kích thước tính bằng MB).
Giao diện cửa sổ Terminal với lệnh DiskPart hiển thị danh sách các phân vùng ổ đĩa trong Windows
DiskPart thực thi các lệnh ngay lập tức mà không yêu cầu xác nhận. Một lệnh sai – đặc biệt là lệnh “clean” xóa tất cả thông tin phân vùng – có thể dẫn đến mất dữ liệu hoàn toàn. Luôn kiểm tra kỹ các lệnh của bạn và sao lưu các tệp quan trọng trước khi sử dụng DiskPart.
DiskPart đặc biệt hữu ích cho việc tạo tập lệnh (scripting) các hoạt động hàng loạt trên nhiều máy tính, nhưng tính chất không khoan nhượng của nó làm cho nó tiềm ẩn rủi ro cho người mới bắt đầu. Nếu bạn không chắc chắn, hãy sử dụng giao diện đồ họa của Disk Management.
Khi Nào Nên Sử Dụng Phần Mềm Quản Lý Phân Vùng Của Bên Thứ Ba?
Trong khi các công cụ tích hợp sẵn của Windows xử lý được các tác vụ quản lý phân vùng cơ bản, chúng vẫn có những hạn chế đáng kể. Các phần mềm quản lý phân vùng của bên thứ ba, chẳng hạn như NIUBI Partition Editor, EaseUS Partition Master hoặc MiniTool Partition Wizard, cung cấp các tính năng nâng cao giúp đơn giản hóa các thao tác phức tạp.
Các công cụ này rất hữu ích khi bạn cần di chuyển các phân vùng mà không làm mất dữ liệu – điều mà các công cụ của Windows không thể làm được. Ví dụ, nếu bạn có một phân vùng phục hồi (recovery partition) đang chặn ổ đĩa hệ thống của bạn truy cập không gian chưa phân bổ liền kề, một công cụ bên thứ ba có thể di chuyển phân vùng phục hồi đó một cách an toàn mà vẫn giữ nguyên chức năng của nó.
Tôi thường ưu tiên NIUBI Partition Editor cho loại công việc này. Ứng dụng này miễn phí cho mục đích sử dụng cá nhân và sẽ cho phép bạn dễ dàng sắp xếp lại các phân vùng theo các bước sau:
- Mở trình chỉnh sửa phân vùng để xem bố cục của tất cả các ổ đĩa và phân vùng của bạn.
- Nhấp chuột phải vào phân vùng bạn muốn di chuyển và chọn Resize/Move Volume.
- Trong giao diện đồ họa, kéo phân vùng đến vị trí mới.
- Nhấp vào OK và sau đó Apply để thực thi các thay đổi.
Tính trực quan của công cụ này giúp các thao tác phức tạp trở nên dễ dàng hơn, hiển thị chính xác những gì sẽ xảy ra trước khi bạn xác nhận bất kỳ thay đổi nào.
Tải về: NIUBI Partition Editor (https://www.hdd-tool.com/download.html)
Kết Luận
Quản lý phân vùng ổ cứng không nhất thiết phải là một nhiệm vụ phức tạp. Các công cụ tích hợp sẵn của Windows có thể xử lý hiệu quả hầu hết các tác vụ cơ bản, trong khi các tùy chọn của bên thứ ba cung cấp sự linh hoạt hơn cho các thao tác phức tạp. Luôn sao lưu dữ liệu quan trọng trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào để bạn có thể tự tin tối ưu hóa không gian lưu trữ mà không mạo hiểm mất các tệp tin của mình. Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn về việc quản lý phân vùng ổ cứng với Thuthuatonline.net trong phần bình luận bên dưới nhé!
