Khi nhắc đến chỉnh sửa ảnh chuyên nghiệp, Adobe Lightroom thường là cái tên đầu tiên bật ra trong tâm trí nhiều người. Tuy nhiên, mô hình đăng ký theo tháng của nó có thể nhanh chóng “đốt cháy” ví tiền của bạn. Với vai trò là một chuyên gia công nghệ và nhiếp ảnh, tôi đã tìm kiếm một giải pháp thay thế miễn phí mà vẫn đảm bảo đầy đủ các tính năng cần thiết – và tôi đã tìm thấy RawTherapee. Phần mềm này thực sự đã thay đổi hoàn toàn cách tôi xử lý các bức ảnh của mình.
1. Lợi Thế Chi Phí Vượt Trội của RawTherapee: Giải Pháp Miễn Phí Hoàn Toàn
Đối với những nhiếp ảnh gia mới bắt đầu hoặc những người không muốn chi hàng trăm đô la vào phần mềm ngay lập tức, RawTherapee là một điểm khởi đầu hoàn hảo. Trong khi Lightroom hoạt động theo mô hình đăng ký và có thể tốn ít nhất 11,99 USD mỗi tháng, RawTherapee hoàn toàn là mã nguồn mở và miễn phí để tải xuống cũng như sử dụng.
Nếu bạn đang hoạt động với ngân sách eo hẹp, mức giá “0 đồng” của RawTherapee đã là một lợi thế cực kỳ lớn. Lightroom và Photoshop có thể là quá mức cần thiết đối với hầu hết các nhiếp ảnh gia, vì vậy việc tiết kiệm tiền là điều hoàn toàn hợp lý. Không bị ràng buộc bởi khoản phí đăng ký hàng tháng cho việc chỉnh sửa ảnh đồng nghĩa với việc bạn có nhiều tiền mặt hơn để chi tiêu cho các thiết bị quan trọng hơn như ống kính và các phụ kiện máy ảnh khác, vốn sẽ giúp ích cho bạn nhiều hơn về lâu dài.
Giao diện chính của RawTherapee thể hiện các thanh công cụ và không gian làm việc.
Ngoài ra, vì là chương trình mã nguồn mở, RawTherapee còn đi kèm với những lợi ích vốn có của phần mềm mã nguồn mở. Các cộng tác viên liên tục làm việc để bổ sung các tính năng mới hoặc giải quyết các vấn đề hiện có, đảm bảo phần mềm luôn được cải tiến.
2. Kiểm Soát Chi Tiết Tối Đa và Xử Lý Ảnh Chuyên Sâu
Một lợi thế lớn khác mà RawTherapee mang lại là khả năng trích xuất chi tiết từ hình ảnh. Chương trình này cung cấp khả năng làm sắc nét tốt hơn so với Lightroom, có nghĩa là bạn có thể làm rõ nhiều chi tiết hơn từ ảnh của mình mà không gặp phải quá nhiều hiện tượng giả ảnh (artifacts) hay quầng sáng (haloing).
Nếu bạn đang chụp ảnh định dạng RAW, RawTherapee cung cấp khả năng kiểm soát chi tiết hơn đối với các thông số xử lý RAW. Ngược lại, Lightroom đơn giản hóa rất nhiều quy trình bằng các thanh trượt và preset, mặc dù thân thiện với người dùng nhưng lại hạn chế một phần quyền kiểm soát của bạn.
Màn hình hiển thị các module chỉnh sửa chi tiết trong RawTherapee, cho phép kiểm soát các thông số ảnh.
Nhiều cài đặt trong Lightroom, như cài đặt vùng tối và vùng sáng, được xử lý tốt hơn bằng đường cong (curves) trong RawTherapee. Toàn bộ chương trình được chia thành các mô-đun riêng lẻ, mỗi mô-đun kiểm soát một tham số nhất định của hình ảnh. Việc tìm hiểu mô-đun nào thay đổi tham số nào có thể hơi rắc rối ban đầu, nhưng cuối cùng nó mang lại cho bạn nhiều quyền kiểm soát hơn đối với hình ảnh cuối cùng.
Bạn cũng sẽ có khả năng giảm nhiễu tốt hơn một chút. Điều này đặc biệt hữu ích cho các nhiếp ảnh gia mới bắt đầu vì họ có thể sở hữu những chiếc máy ảnh có ISO và dải động (dynamic range) không quá tốt. Vì vậy, nếu bạn chụp một bức ảnh trong điều kiện khó khăn và với ISO tăng cao, nhiều khả năng RawTherapee sẽ làm tốt hơn trong việc “cứu vãn” nó.
Bạn có thể cần phải sử dụng công cụ Brush (cọ vẽ) trong Lightroom để chỉnh sửa các phần cụ thể của hình ảnh với độ chính xác cao. RawTherapee thường có các điều khiển khu vực (area controls) cho các mô-đun cụ thể theo mặc định, nghĩa là thay vì phải “vẽ” các chỉnh sửa của bạn lên một khu vực, bạn chỉ cần áp dụng hiệu ứng đó vào đúng vị trí mong muốn.
Giao diện điều khiển nâng cao của RawTherapee với các tùy chọn tinh chỉnh sâu cho việc xử lý ảnh.
Ngoài ra, còn có một số công cụ chuyên biệt mà bạn hoàn toàn không tìm thấy trong Lightroom. Ví dụ, RawTherapee có các tùy chọn xử lý dựa trên wavelet (wavelet-based processing) khá chi tiết, giúp bạn kiểm soát nhiều hơn về kết cấu và chi tiết hình ảnh. Trong Lightroom, bạn sẽ phải sử dụng tiện ích mở rộng của bên thứ ba hoặc các cách giải quyết khác.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng điều này đi kèm với một đường cong học tập dốc hơn, nghĩa là bạn sẽ phải xem khá nhiều hướng dẫn khi mới bắt đầu. May mắn thay, giao diện người dùng đủ đơn giản cho người mới bắt đầu, và nếu bạn đã quen với Lightroom, bạn sẽ cảm thấy quen thuộc ngay lập tức vì nhiều điều khiển có cùng bố cục, mặc dù với tên gọi phức tạp hơn. Ngoài ra còn có tài liệu đầy đủ trên trang web của RawTherapee (RawPedia) cũng như diễn đàn RawTherapee mà bạn có thể tìm đến để được trợ giúp nếu gặp khó khăn.
3. Quy Trình Làm Việc Không Phá Hủy (Non-Destructive Workflow)
Cả Lightroom và RawTherapee đều cung cấp quy trình làm việc không phá hủy. Điều này có nghĩa là bạn sẽ có thể giữ lại dữ liệu hình ảnh gốc bất kể bạn đã thực hiện bao nhiêu chỉnh sửa. Nếu bạn mắc lỗi và muốn đặt lại hình ảnh, việc quay lại rất dễ dàng.
Bạn có thể xem toàn bộ lịch sử chỉnh sửa trong mục History tiện lợi và di chuyển qua lại giữa tất cả các thay đổi bạn đã thực hiện chỉ với một cú nhấp chuột. Chương trình tự động thêm hoặc xóa bất kỳ cài đặt nào bạn đã thực hiện khi bạn di chuyển dọc theo phần này.
Phần History (Lịch sử) của RawTherapee hiển thị các bước chỉnh sửa đã thực hiện trên ảnh.
Ngoài ra, RawTherapee còn có tính năng snapshot cho phép bạn lưu các chỉnh sửa vào ảnh mà không cần xuất. Điều này có nghĩa là thay vì đặt lại hoàn toàn hình ảnh nếu bạn làm sai, bạn chỉ cần quay lại một bản snapshot trước đó.
4. Khả Năng Xuất Ảnh Chất Lượng Cao và Tự Nhiên
Cách hình ảnh cuối cùng trông như thế nào đối với bạn sau khi chỉnh sửa có thể bị ảnh hưởng bởi nhận thức màu sắc của riêng bạn, màn hình bạn đang làm việc và tất nhiên, điều kiện bạn chụp ảnh. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của tôi, đầu ra của RawTherapee trông sạch hơn nhiều và ít nhiễu hơn so với Lightroom. Mặc dù vậy, Lightroom làm cho hình ảnh trông sắc nét hơn theo mặc định, nhưng đó là điều bạn có thể khắc phục bằng cách sử dụng các mô-đun phù hợp trong RawTherapee.
Với tôi, RawTherapee tạo ra kết quả trông tự nhiên hơn, trong khi Lightroom tạo ra kết quả sắc nét hơn có thể làm nổi bật màu sắc trong ảnh của bạn. Việc bạn thích đầu ra nào là chủ quan, nhưng nếu bạn muốn có một cái nhìn chân thực cho bức ảnh của mình, bạn có thể muốn sử dụng RawTherapee.
5. Hiệu Suất Vượt Trội Trên Đa Nền Tảng
Nếu bạn là người dùng Linux, bạn sẽ gặp khó khăn khi sử dụng phần mềm của Adobe. Ngay cả khi bạn cố gắng chạy Lightroom trên máy Linux bằng các trình giả lập hoặc tinh chỉnh, bạn vẫn sẽ phải đối mặt với các vấn đề về hiệu suất.
RawTherapee có sẵn trên Windows, macOS và Linux, tất nhiên là miễn phí trên cả ba hệ điều hành này (và hỗ trợ hơn 15 ngôn ngữ). Vì chương trình được xây dựng với khả năng hỗ trợ đa nền tảng, nó cũng có xu hướng hoạt động tốt hơn trên nhiều loại phần cứng khác nhau. Điều này có nghĩa là nếu bạn đang sử dụng một máy tính cấu hình thấp hoặc trung bình, bạn sẽ nhận được hiệu suất tốt hơn khi sử dụng RawTherapee.
6. Khả Năng Tích Hợp Linh Hoạt với Các Phần Mềm Khác
Bản thân RawTherapee không hỗ trợ bất kỳ tiện ích mở rộng hay tiện ích bổ sung nào của bên thứ ba. Tuy nhiên, nó có thể hoạt động tốt với các chương trình khác, bao gồm cả Lightroom. Trong quá trình chuyển đổi từ Lightroom sang RawTherapee, tôi thường sử dụng Lightroom như một trình duyệt ảnh trước khi gửi các tệp đã chọn sang RawTherapee để chỉnh sửa.
Giao diện trình duyệt ảnh của RawTherapee, cho phép người dùng xem và quản lý các tệp hình ảnh.
Điều này chủ yếu là vì trình duyệt ảnh của RawTherapee, mặc dù hoạt động hoàn hảo, nhưng không dễ sử dụng bằng Lightroom. Bạn sẽ tìm thấy hầu hết các công cụ như xếp hạng, lựa chọn và mã hóa màu sắc, nhưng tôi vẫn thích giao diện của Lightroom hơn khi duyệt qua ảnh vì sự đơn giản và dễ nhìn của nó.
Tôi sở hữu một chiếc máy tính xách tay 14 inch và màn hình lớn hơn 24 inch của tôi không phải lúc nào cũng ở bên cạnh. Khi sử dụng màn hình nhỏ hơn, Lightroom sử dụng không gian hiệu quả hơn. Nếu bạn phải duyệt qua hàng trăm bức ảnh sau một buổi chụp, không gian màn hình đó sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức.
Kể từ khi tôi chuyển sang RawTherapee để thoát khỏi các gói đăng ký của Adobe, cách tôi phát triển ảnh đã thay đổi hoàn toàn. Mặc dù phải mất khá nhiều thời gian xem hướng dẫn và đọc tài liệu để thành thạo, nhưng giờ đây, các chỉnh sửa của tôi đã trở nên tỉ mỉ và tự do hơn rất nhiều, nhờ vào quyền kiểm soát bổ sung mà tôi có được đối với hình ảnh cuối cùng.
Hãy chia sẻ trải nghiệm hoặc lựa chọn phần mềm chỉnh sửa ảnh của bạn trong phần bình luận bên dưới!
