ChatGPT, với khả năng cung cấp câu trả lời gần như mọi câu hỏi, đã trở thành một công cụ không thể thiếu đối với nhiều người dùng trong thời đại công nghệ số. Sự tinh vi của nó khiến chúng ta đôi khi lầm tưởng rằng nó là một giải pháp vạn năng. Tuy nhiên, dù sở hữu năng lực đáng kinh ngạc, ChatGPT vẫn có những giới hạn nhất định, và có một số lĩnh vực quan trọng mà bạn không nên sử dụng nó như một nguồn thông tin đáng tin cậy hoặc một công cụ thay thế chuyên gia thực thụ. Là một chuyên gia SEO và biên tập viên công nghệ tại thuthuatonline.net, chúng tôi muốn làm rõ những ranh giới này để giúp độc giả người Việt sử dụng ChatGPT một cách an toàn, hiệu quả và tránh những rủi ro không đáng có.
Bài viết này sẽ đi sâu vào 6 lĩnh vực chính nơi ChatGPT không thể hoặc không nên thay thế kiến thức chuyên môn của con người, đồng thời cung cấp những lời khuyên hữu ích để bạn đưa ra quyết định thông minh hơn khi tương tác với công cụ AI này.
1. Lập trình (Coding): Rủi Ro Tiềm Ẩn Dù Có Tiến Bộ
Việc sử dụng các chatbot AI như ChatGPT để hỗ trợ lập trình không còn là điều xa lạ. Trên thực tế, nhiều lập trình viên đã tận dụng khả năng của AI để tạo ra các đoạn mã, và thậm chí không ít tội phạm mạng cũng dùng chúng để viết mã độc. Thậm chí, xu hướng “vibe coding” (lập trình dựa trên AI) đang dần thay thế việc thuê một nhà phát triển có kinh nghiệm.
Thực tế, ChatGPT có khả năng viết mã và năng lực này đã được cải thiện đáng kể theo thời gian. Phiên bản mới thậm chí còn cho phép ChatGPT sử dụng Python trực tiếp trong ứng dụng web hoặc điện thoại thông minh. Đây có thể là một lựa chọn tiện lợi cho các tác vụ lập trình đơn giản, như tạo các đoạn mã tiêu chuẩn hoặc các chương trình cơ bản (ví dụ như chương trình đếm số). Đối với các nhà phát triển có kinh nghiệm, ChatGPT có thể hữu ích để tạo các đoạn mã nhanh chóng hoặc để xem xét lại mã mà họ đã quen thuộc.
ChatGPT hiển thị đoạn mã lập trình Python được tạo tự động trên giao diện máy tính
Tuy nhiên, nếu bạn là người thiếu kinh nghiệm trong lập trình, hãy hết sức thận trọng. ChatGPT nổi tiếng là đôi khi viết ra các chương trình không chạy được hoặc chạy sai do lỗi mã hóa. Nếu bạn có ý định sử dụng nó để lập trình, hãy đảm bảo rằng bạn đã có sẵn một chương trình kiểm tra mã đáng tin cậy hoặc tự mình xem xét kỹ lưỡng đoạn mã nếu nó không quá dài.
OpenAI cũng đã giới thiệu Codex – một công cụ lập trình dựa trên AI đa nhiệm, nền tảng đám mây, được thiết kế để hỗ trợ lập trình viên ở mọi cấp độ, ngay cả khi bạn không quen thuộc với việc đọc code. Đây có thể là một bước tiến lớn giúp ChatGPT trở thành một công cụ lập trình đáng tin cậy hơn. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng các phiên bản trả phí của ChatGPT có tích hợp Codex, hãy luôn chạy mọi mã được tạo ra thông qua một công cụ kiểm tra riêng biệt, vì đây vẫn là một phần mềm mới đang trong giai đoạn phát triển ban đầu.
Giao diện OpenAI Codex đang chạy thử nghiệm và kiểm tra mã nguồn, minh họa cho khả năng lập trình nâng cao của AI
Nếu bạn chỉ sử dụng phiên bản miễn phí của ChatGPT, công cụ này không có sẵn, vì vậy bạn vẫn nên xem xét các lựa chọn khác. Đặc biệt, đừng bao giờ sử dụng ChatGPT để xem xét lại đoạn mã mà chính nó đã cung cấp cho bạn. Nếu nó đã mắc lỗi một lần, nó cũng có thể dễ dàng bỏ sót lỗi đó trong quá trình xem xét. Có rất nhiều công cụ lập trình AI tuyệt vời khác có sẵn để giúp bạn, thay vì mạo hiểm với ChatGPT.
2. Trị liệu Tâm lý & Cảm xúc: Không Thay Thế Con Người
Khi nói đến cảm xúc và tâm lý của bạn, các chatbot AI không phải là sự thay thế tốt cho con người. Các chatbot như ChatGPT đôi khi đưa ra lời khuyên về các vấn đề như trầm cảm, cô đơn,… khi được hỏi, nhưng chúng không được thiết kế để xử lý các cuộc trò chuyện cảm xúc phức tạp.
Thật hấp dẫn khi tìm đến ChatGPT để được tư vấn cảm xúc nhanh chóng nếu bạn không có người thân để trò chuyện. Rốt cuộc, nó là một mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) được đào tạo để mô phỏng tương tác của con người và được trang bị một lượng lớn dữ liệu. Nhưng ngay cả với những điều này, ChatGPT cũng không được thiết kế để thay thế con người và khả năng thấu hiểu cảm xúc của họ.
ChatGPT có thể hữu ích cho một số lời khuyên về những vấn đề nhẹ nhàng hơn, như các mẹo để khắc phục vấn đề trì hoãn. Nó là một công cụ tốt cho những lời khuyên nhanh chóng về các thử thách hàng ngày. Nhưng nếu bạn đang tìm kiếm liệu pháp trò chuyện chuyên sâu, tốt nhất bạn nên tìm đến những người thật và các chuyên gia có kinh nghiệm.
3. Lời Khuyên Y tế: Nguy Hiểm Nếu Tự Chẩn Đoán
Câu chuyện đùa cũ về việc tìm kiếm “đau đầu” trên Google và kết quả đầu tiên báo bạn chỉ còn sống một tháng cũng có thể áp dụng cho các chương trình AI như ChatGPT. ChatGPT chưa đạt đến mức có thể thay thế một chuyên gia y tế. Không chỉ vì nó không có cùng trình độ đào tạo như một bác sĩ thực sự, mà còn vì nó không thể đánh giá bất kỳ triệu chứng vật lý nào của bạn.
Việc đi khám bác sĩ có thể gây khó chịu và ít người thích. Nhưng nếu bạn có vấn đề về sức khỏe, đừng dựa vào ChatGPT để được tư vấn hoặc chẩn đoán. Mặc dù nó có thể báo rằng nó không thể chẩn đoán bạn hoặc bạn nên đi khám chuyên gia, nhưng nó vẫn sẽ tiếp tục đưa ra các gợi ý. Hãy nhớ rằng, các chương trình như thế này sử dụng thông tin có sẵn từ internet—chúng không thể hình thành các ý kiến gốc và có kiến thức sâu rộng về sức khỏe của chính bạn.
Màn hình máy tính hiển thị ChatGPT cung cấp các lời khuyên về sức khỏe, minh họa cho rủi ro khi dùng AI để chẩn đoán y tế
4. Tư vấn Pháp lý: Cẩn Trọng Với Thông Tin Nhạy Cảm
Hệ thống pháp luật và các thủ tục tố tụng có thể rất phức tạp và mang tính chủ quan, vì vậy việc sử dụng chatbot AI làm nguồn dữ liệu hoặc lời khuyên có thể gây hại nhiều hơn lợi. Trừ khi bạn đang tìm kiếm thông tin cơ bản, bạn nên xem xét việc nói chuyện với luật sư, chuyên gia pháp lý hoặc học giả pháp lý.
May mắn thay, các nhà phát triển của ChatGPT biết điều này, vì vậy bạn sẽ thường nhận được tuyên bố miễn trừ trách nhiệm sau một câu hỏi pháp lý. Nếu bạn sử dụng ChatGPT để tìm kiếm thông tin pháp lý cơ bản, hãy kiểm tra kỹ lại ở nơi khác để đảm bảo nó không cung cấp bất kỳ điều gì không đúng sự thật.
Giao diện ChatGPT hiển thị phản hồi về một câu hỏi pháp lý kèm theo tuyên bố miễn trừ trách nhiệm, nhấn mạnh giới hạn của AI trong lĩnh vực luật
5. Nghiên cứu Chuyên sâu: Hạn Chế Về Độ Chính xác & Nguồn Gốc
Thuật ngữ “nghiên cứu” có thể bao gồm từ vài lần nhập Google đến hàng tháng điều tra chuyên sâu. ChatGPT có thể được sử dụng cho một phần của phổ này, nhưng không nên được sử dụng cho phần còn lại. Một chuyện là sử dụng chương trình để trả lời một câu hỏi nhanh, và một chuyện khác là sử dụng nó để viết một báo cáo hoặc bài luận.
Nếu bạn đang tiến hành một nghiên cứu nhẹ nhàng không yêu cầu trích dẫn, bạn có thể sử dụng ChatGPT. Tuy nhiên, tốt nhất bạn nên kiểm tra kỹ lại bất kỳ thông tin nào nó cung cấp ở nơi khác. Việc ChatGPT cung cấp thông tin không chính xác hoặc “ảo giác” (hallucinate) trong câu trả lời của nó không phải là hiếm, vì vậy hãy ghi nhớ điều này. Để có độ chính xác cao hơn, bạn có thể thử sử dụng công cụ “Deep Research” của ChatGPT. Được ra mắt vào tháng 2 năm 2025, nó được thiết kế cho các công việc nghiên cứu dài hơn và chuyên sâu hơn.
Công cụ này có thể rất tuyệt vời để thu thập tài nguyên và tìm các đoạn trích hữu ích trong các bài báo nghiên cứu, tạp chí, v.v. Theo OpenAI, Deep Research có thể “báo cáo ở cấp độ của một nhà phân tích nghiên cứu”. Tuy nhiên, điều quan trọng vẫn là phải kiểm tra kỹ lại mọi nguồn, trích dẫn hoặc thống kê mà ChatGPT cung cấp cho bạn, ngay cả khi sử dụng công cụ Deep Research của nó. Lỗi vẫn có thể xảy ra với các chatbot AI, vì vậy đừng mạo hiểm tin vào mọi thứ ChatGPT tạo ra. Bất kể nghiên cứu của bạn là gì, hãy luôn kiểm tra dữ liệu ở nơi khác trước khi sử dụng.
6. Dự đoán Tài chính: Không Thể Thay Thế Chuyên Gia
Cho dù đó là lãi suất năm tới, giá cổ phiếu trong tương lai hay sự sụp đổ của một loại tiền điện tử, bạn không nên sử dụng ChatGPT để dự đoán tài chính. Khi mức độ phổ biến của các khoản đầu tư cá nhân tăng lên, các dự đoán tài chính đã trở thành một chủ đề khá nóng trong kinh tế học. Không thiếu các dự đoán tài chính trực tuyến, từ các chuyên gia tài chính đến các blogger nghiệp dư.
Và, với lượng kiến thức dường như vô tận của mình, ChatGPT chắc chắn phải có khả năng đưa ra những dự đoán tài chính vững chắc, đúng không? Không hẳn vậy. Nếu bạn yêu cầu ChatGPT dự đoán giá cổ phiếu trong tương lai, nó không sử dụng dữ liệu hiện có để đưa ra những dự đoán đã được cân nhắc kỹ lưỡng một cách độc lập. Thay vào đó, nó chỉ đơn giản lấy thông tin từ các trang web và cho bạn biết những gì nó tìm thấy. Không có sự khác biệt thực sự giữa điều này và việc chỉ đọc các dự đoán của một nhà kinh tế học.
Màn hình máy tính hiển thị ChatGPT đưa ra dự đoán về giá cổ phiếu Tesla, minh họa cho rủi ro khi dùng AI cho các quyết định tài chính
Tuy nhiên, ChatGPT cũng có thể mắc lỗi và cung cấp thông tin không chính xác mà không nhận ra. Các dự đoán tài chính dựa trên suy đoán, nhưng việc sử dụng chatbot làm trung gian để lấy thông tin đó có thể gây rắc rối. Ví dụ, nếu ChatGPT lấy dữ liệu từ một trang web không đáng tin cậy, bạn có thể nhận được một dự đoán tài chính mà không có sự hỗ trợ chuyên nghiệp. Điều này có thể dẫn đến việc bạn đưa ra một quyết định tài chính dựa trên thông tin vô căn cứ.
ChatGPT là một trong những chatbot AI tốt nhất, với hàng trăm triệu người dùng trên toàn thế giới. Nó hữu ích cho nghiên cứu cơ bản, nhưng hãy xem xét kỹ lưỡng bất kỳ thông tin nào nó cung cấp nếu bạn đang cân nhắc thực hiện một khoản đầu tư dựa trên câu trả lời của nó. Mặc dù ChatGPT có những mặt hạn chế, nó đã chứng tỏ mình cực kỳ hữu ích theo nhiều cách. Nghiên cứu nhẹ nhàng, tính toán nhanh, tạo ý tưởng và lập kế hoạch đều là những cách tuyệt vời để sử dụng công cụ này. Hãy nhớ rằng nó không hoàn hảo và chưa đủ tiên tiến để trở thành một giải pháp phổ quát cho mọi thứ.
Bạn nghĩ sao về những giới hạn này của ChatGPT? Liệu bạn có từng gặp phải vấn đề nào khi sử dụng AI trong các lĩnh vực trên không? Hãy chia sẻ ý kiến và kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới, hoặc xem thêm các bài phân tích công nghệ chuyên sâu khác trên thuthuatonline.net!
