Hệ điều hành Windows thường tạo ra các tệp tạm thời trong nền để đảm bảo mọi thứ hoạt động trơn tru. Tuy nhiên, theo thời gian, những tệp ẩn này âm thầm tích tụ trong các thư mục hệ thống, dần dần “ăn mòn” không gian lưu trữ đáng lẽ bạn có thể dùng cho ảnh, ứng dụng hoặc bất kỳ dữ liệu quan trọng nào khác. Việc xóa file rác Windows định kỳ là vô cùng cần thiết để giải phóng dung lượng và tối ưu hiệu suất máy tính của bạn. Bài viết này sẽ chỉ ra 7 thư mục chứa file rác mà ít người để ý đến.
1. Thư mục Temp của Người dùng (%temp%)
Thư mục Temp của người dùng là nơi các ứng dụng, quy trình nền và Windows lưu trữ các tệp tạm thời còn sót lại. Các chương trình sử dụng nó cho quá trình cài đặt, nhật ký, tệp bộ nhớ đệm (cache) và các mảnh vụn từ các bản cập nhật hoặc sự cố. Những tệp này được tạo ra với mục đích tạm thời nhưng thường không được dọn dẹp sau khi hoàn thành nhiệm vụ.
Theo thời gian, đặc biệt với việc cài đặt hoặc gỡ cài đặt phần mềm thường xuyên, thư mục này có thể chứa đầy các tệp rác và phát triển đến vài gigabyte mà bạn không hề hay biết.
Để truy cập và dọn dẹp thư mục này, bạn hãy nhấn tổ hợp phím Win + R để mở hộp thoại Run. Sau đó, gõ %temp% và nhấn Enter. Thao tác này sẽ mở thư mục Temp trong File Explorer. Chọn tất cả các mục bên trong bằng cách nhấn Ctrl + A, sau đó nhấn Delete. Nếu có một số tệp vẫn đang được sử dụng bởi các ứng dụng hoặc dịch vụ nền, Windows sẽ thông báo cho bạn; hãy bỏ qua những tệp đó và xóa phần còn lại.
Giao diện File Explorer hiển thị thư mục Temp người dùng
Để đạt được kết quả tốt nhất, bạn nên thử cách này sau khi khởi động lại máy tính. Việc khởi động lại sẽ đóng hầu hết các quy trình nền, giúp các tệp tạm thời không bị khóa và có thể được dọn dẹp kỹ lưỡng hơn. Việc xóa các tệp khỏi thư mục này sẽ không làm hỏng ứng dụng hay hệ thống của bạn. Bất kỳ tệp quan trọng nào sẽ hoặc bị khóa (nên bạn không thể xóa) hoặc sẽ được tạo lại khi cần thiết.
2. Thư mục Temp của Hệ thống
Windows cũng sử dụng một thư mục Temp của hệ thống để lưu trữ các tệp tạm thời, nhưng khác với thư mục dành riêng cho người dùng, thư mục này được sử dụng bởi hệ điều hành và các dịch vụ cấp hệ thống. Nó thường chứa các tệp còn sót lại từ quá trình cài đặt, cập nhật và các tác vụ nền khác.
Để tìm thư mục này, hãy mở hộp thoại Run, gõ temp và nhấn Enter. Bạn cũng có thể truy cập trực tiếp vào C:WindowsTemp trong File Explorer.
Mở thư mục Temp hệ thống trong File Explorer
Bạn có thể cần quyền quản trị viên để mở hoặc xóa một số tệp. Tương tự như thư mục Temp của người dùng, hãy bỏ qua bất kỳ tệp nào đang được sử dụng và xóa phần còn lại. Thư mục này có thể âm thầm tích tụ nhiều rác theo thời gian, vì vậy rất đáng để kiểm tra và dọn dẹp định kỳ.
3. Thư mục Software Distribution
Khi Windows tải xuống các bản cập nhật, nó lưu trữ tất cả các tệp cần thiết trong thư mục Software Distribution trước khi cài đặt chúng. Thư mục này chứa hai phần chính: Download (nơi lưu trữ các gói cập nhật) và DataStore (duy trì nhật ký và bản ghi liên quan đến lịch sử cập nhật).
Theo thời gian, thư mục Download có thể chứa đầy các tệp cập nhật lỗi thời hoặc không đầy đủ mà bạn không còn cần. Những tệp còn sót lại này không được xóa tự động và chiếm dung lượng ổ đĩa, đặc biệt là sau nhiều lần cập nhật hệ thống hoặc cài đặt thất bại.
Xóa các tệp đã tải xuống trong thư mục SoftwareDistribution
Để dọn dẹp, hãy mở File Explorer và điều hướng đến C:WindowsSoftwareDistributionDownload. Chọn tất cả các mục bên trong và xóa chúng. Hãy cẩn thận không xóa thư mục Software Distribution chính, chỉ xóa nội dung đã tải xuống bên trong.
Trước khi thực hiện thao tác này, hãy đảm bảo rằng tất cả các bản cập nhật Windows đã được cài đặt. Khởi động lại máy tính để đảm bảo không có tệp nào đang được sử dụng, sau đó hoàn tất việc dọn dẹp. Việc xóa các tệp này sẽ không gây hại cho hệ thống của bạn; chúng là tệp tạm thời và sẽ được tạo lại nếu Windows cần chúng lần nữa.
4. Thùng rác (Recycle Bin)
Một nơi khác mà dung lượng ổ đĩa có thể tích tụ là trong Thùng rác (Recycle Bin). Khi bạn xóa một tệp, nó không rời khỏi hệ thống ngay lập tức. Thay vào đó, nó rơi vào Thùng rác và ở đó cho đến khi bạn khôi phục nó hoặc Thùng rác đạt đến giới hạn dung lượng. Thùng rác hoạt động như một “tấm lưới an toàn” trong trường hợp bạn vô tình xóa nhầm thứ gì đó quan trọng.
Nếu không được kiểm tra, Thùng rác có thể tích tụ một lượng lớn các tệp đã xóa và âm thầm lãng phí vài gigabyte. Để tránh điều đó, hãy tạo thói quen làm trống Thùng rác thường xuyên hoặc cài đặt Windows để tự động dọn sạch Thùng rác.
Làm trống thùng rác (Recycle Bin) để giải phóng dung lượng
5. Thư mục Windows.old
Khi bạn nâng cấp lên một phiên bản Windows mới, hệ thống của bạn sẽ lưu một bản sao cài đặt cũ trong một thư mục có tên Windows.old. Thư mục này chứa mọi thứ từ thiết lập trước đó của bạn, bao gồm các tệp hệ thống, ứng dụng đã cài đặt và dữ liệu cá nhân.
Nó tồn tại phòng trường hợp bạn muốn quay lại phiên bản trước, nhưng nếu quá trình nâng cấp của bạn diễn ra suôn sẻ và bạn không có ý định quay lại, có lẽ bạn không cần nó. Thư mục này có thể khá lớn, đôi khi chiếm từ 12 đến 25GB dung lượng trên ổ cứng của bạn.
Trước khi xóa, hãy đảm bảo rằng bạn hài lòng với phiên bản Windows hiện tại và không mong muốn quay lại. Một khi nó bị xóa, tùy chọn khôi phục về phiên bản cũ sẽ không còn khả dụng. Nếu điều đó không phải là mối bận tâm, bạn có thể an toàn xóa thư mục Windows.old để lấy lại một lượng lớn không gian lưu trữ. (Lưu ý: Thư mục này thường được xóa qua tính năng Disk Cleanup hoặc trong phần Storage Settings của Windows).
6. Tệp Tối ưu Phân phối (Delivery Optimization Files)
Tệp Tối ưu Phân phối là các bản sao được lưu trong bộ nhớ đệm (cached copies) của các tệp Windows Update. Chúng giúp tăng tốc các bản cập nhật bằng cách cho phép PC của bạn chia sẻ các tệp đó với các thiết bị khác trên mạng của bạn hoặc thậm chí trực tuyến. Điều này giúp giảm mức sử dụng internet và tăng tốc quá trình cập nhật.
Tuy nhiên, một khi các bản cập nhật đã được cài đặt, những tệp này không còn cần thiết và có thể chiếm hàng trăm megabyte. Việc xóa chúng là hoàn toàn an toàn và giúp giải phóng một ít không gian, đặc biệt là sau các bản cập nhật lớn.
Xóa tệp Tối ưu Phân phối trong Cài đặt Windows
Để xóa Tệp Tối ưu Phân phối, điều hướng đến Settings (Cài đặt) > System (Hệ thống) > Storage (Lưu trữ). Trong phần Local Disk (C:), nhấp vào Temporary files (Tệp tạm thời) và chọn Delivery Optimization Files (Tệp Tối ưu Phân phối), sau đó nhấp vào Remove files (Xóa tệp) để giải phóng dung lượng ổ đĩa.
Thao tác này sẽ không ảnh hưởng đến các bản cập nhật đã cài đặt hoặc các bản cập nhật trong tương lai, vì Tệp Tối ưu Phân phối sẽ tự động được tạo lại khi cần. Bạn cũng có thể sử dụng công cụ Disk Cleanup để xóa các tệp hệ thống không cần thiết và giải phóng thêm dung lượng.
7. Các Thư mục Tệp Ít Ảnh Hưởng Khác
Sau khi xử lý những “kẻ ngốn” dung lượng lớn, có một vài thư mục nhỏ hơn mà bạn có thể dọn dẹp để giải phóng thêm một chút không gian. Chúng thường không chiếm nhiều chỗ, nhưng việc dọn dẹp chúng vẫn có thể giúp giảm lộn xộn và giữ mọi thứ ngăn nắp.
Thư mục Recent Items
Windows lưu trữ các lối tắt đến các tệp đã mở gần đây của bạn trong một thư mục ẩn để bạn có thể nhanh chóng tìm thấy chúng trong menu Start hoặc File Explorer. Đây chỉ là các liên kết, không phải các tệp thực tế, nhưng chúng có thể dần dần tích tụ và làm chật thư mục.
Để xóa chúng, nhấn Win + R, gõ shell:recent, và nhấn Enter. Khi thư mục hiện lên, chọn tất cả và xóa chúng. Đừng lo lắng; bạn chỉ đang xóa các lối tắt, không phải tệp thực tế của bạn.
Downloaded Program Files
Mặc dù có tên gọi như vậy, đây không phải là thư mục Downloads thông thường của bạn. Đây là một vị trí cũ được Internet Explorer sử dụng để lưu trữ các điều khiển ActiveX và ứng dụng Java, cả hai đều đã lỗi thời hiện nay.
Để dọn dẹp, hãy vào C:WindowsDownloaded Program Files và xóa bất kỳ tệp nào bạn thấy. Rất có thể, thư mục này hoặc trống hoặc chứa đầy các mục không sử dụng mà bạn có thể an toàn xóa.
Bộ nhớ Cache Hình thu nhỏ (Thumbnail Cache)
Windows tạo các bản xem trước hình thu nhỏ cho hình ảnh, video và tài liệu của bạn để việc duyệt trở nên nhanh hơn và dễ dàng hơn. Những bản xem trước này được lưu trữ trong một bộ nhớ đệm, có thể phát triển theo thời gian.
Xóa bộ nhớ đệm hình thu nhỏ (Thumbnail Cache) từ Cài đặt
Để xóa nó, hãy mở System Settings (Cài đặt Hệ thống) và đi đến System (Hệ thống) > Storage (Lưu trữ) > Temporary files (Tệp tạm thời). Đánh dấu vào ô bên cạnh Thumbnails (Hình thu nhỏ) và nhấp vào Remove files (Xóa tệp). Việc xóa các tệp này sẽ không xóa các tệp thực tế của bạn, chỉ xóa các bản xem trước, mà Windows sẽ tạo lại khi cần.
Đây là những “góc khuất” trên Windows thường tích tụ theo thời gian mà bạn không hề hay biết. Hầu hết mọi người không bận tâm kiểm tra chúng, nhưng chúng thường là lý do khiến bộ nhớ của bạn bị đầy hoặc hệ thống của bạn hoạt động chậm chạp. May mắn thay, bạn không cần các công cụ nâng cao hoặc kiến thức sâu về hệ thống để dọn dẹp chúng. Chỉ với việc dọn dẹp thường xuyên, bạn có thể giúp PC của mình chạy mượt mà hơn, giải phóng không gian cho những thứ quan trọng và tránh được những phiền toái về sau.
Bạn đã từng dọn dẹp những thư mục này bao giờ chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
