Trong thế giới nhiếp ảnh hiện đại, câu hỏi “bạn có cần phải chụp ảnh RAW để có chất lượng tốt nhất không?” luôn là chủ đề được bàn luận sôi nổi. Nhiều chuyên gia khuyên rằng bạn cần chụp RAW. Tuy nhiên, đối với phần lớn người dùng, đặc biệt là các nhiếp ảnh gia không chuyên, định dạng RAW thường chỉ là một rắc rối tốn dung lượng và thêm công đoạn chỉnh sửa mà không mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Vậy, khi nào định dạng JPEG lại là lựa chọn tối ưu hơn cho bạn?
5 Lý Do JPEG Vẫn Là “Người Bạn Đồng Hành” Đáng Tin Cậy Của Nhiếp Ảnh Gia Không Chuyên
1. JPEG Giúp Bạn Tránh Tình Trạng Chỉnh Sửa Quá Mức (Over-Editing)
Việc file ảnh RAW cung cấp nhiều tùy chọn chỉnh sửa là một con dao hai lưỡi. Nếu không cẩn thận, bạn rất dễ sa đà vào việc chỉnh sửa quá mức (over-editing), đặc biệt là khi bạn là người mới bắt đầu. Ví dụ, khi nhìn lại những bức ảnh mình đã chỉnh sửa khi còn là “tay mơ”, chúng thường trông giống như tranh vẽ hơn là ảnh chụp thực tế.
Bạn vẫn có thể chỉnh sửa quá mức các file JPEG, nhưng điều đó khó hơn nhiều so với RAW. Khi mới làm quen với việc chỉnh sửa ảnh, đôi khi bạn sẽ cảm thấy cần phải sử dụng mọi thanh trượt chỉnh sửa; ít nhất thì với JPEG, bạn không có quá nhiều sự linh hoạt đó để “phá hỏng” bức ảnh. Nếu bạn muốn theo đuổi nhiếp ảnh nghiêm túc hơn, bạn luôn có thể chuyển sang chụp RAW sau này. Tuy nhiên, hãy dành thời gian học các kỹ năng chỉnh sửa cơ bản trước tiên. Có rất nhiều kênh hướng dẫn chỉnh sửa ảnh trên YouTube để bạn bắt đầu.
Màn hình giao diện chỉnh sửa ảnh định dạng JPEG trong Adobe Lightroom
2. Hầu Hết Các Chỉnh Sửa Cơ Bản Có Thể Thực Hiện Dễ Dàng Với File JPEG
Khi mở phần mềm chỉnh sửa ảnh, bạn sẽ nhận thấy rằng nhiều tính năng chỉnh sửa quan trọng vẫn khả dụng ngay cả khi bạn làm việc với file JPEG. Chẳng hạn, bạn vẫn có thể chỉnh màu (color-grade) và thay đổi độ phơi sáng (exposure) trong Lightroom. Hơn nữa, bạn có thể truy cập công cụ Tone Curve (đường cong tông màu) và tùy chọn chỉnh sửa độ bão hòa (saturation), sắc độ (hue), độ sáng (luminance) cho từng hình ảnh.
Nếu bạn đang làm công việc chuyên nghiệp, có lẽ bạn sẽ cần chỉnh sửa file RAW. Nhưng đối với các nhiếp ảnh gia nghiệp dư hoặc người dùng thông thường, hầu hết các chỉnh sửa cần thiết đều có thể thực hiện tốt với JPEG. Tôi đã chụp ảnh hơn hai năm trước khi cảm thấy mình thực sự cần phải chỉnh sửa file RAW. Nếu bạn vẫn muốn có thêm chút “không gian” để tùy biến, bạn luôn có thể thay đổi cài đặt để chụp ở định dạng RAW sau này.
3. Nhiều Ảnh JPEG Xuất Ra Từ Máy Ảnh Đã Đạt Chất Lượng Ấn Tượng Ngay Lập Tức
Nhiều máy ảnh hiện đại ngày nay, dù là điện thoại thông minh hay máy DSLR, đều vô cùng tiên tiến. Nhờ vậy, hình ảnh chụp ra thường trông rất đẹp mà không cần (hoặc chỉ cần rất ít) chỉnh sửa. Đặc biệt, các thương hiệu như Nikon và Fujifilm nổi bật với chất lượng ảnh JPEG của họ.
iPhone cũng có chất lượng hình ảnh tuyệt vời; sự nhảy vọt về chất lượng khi tôi nâng cấp từ iPhone 8 Plus lên 13 thật đáng kinh ngạc. Hơn thế nữa, bạn hoàn toàn có thể chụp những bức ảnh thiếu sáng tuyệt vời bằng điện thoại thông minh.
Bức ảnh đường phố ban đêm được chụp với ánh sáng nhân tạo, minh họa chất lượng ảnh JPEG tốt trong điều kiện thiếu sáng
Bạn cũng thường có thể tùy chỉnh cách ảnh JPEG của mình trông như thế nào ngay trên máy ảnh. Nhiều máy DSLR có các cấu hình máy ảnh (camera profiles) và tùy chọn điều chỉnh ánh sáng và độ bão hòa. Trên điện thoại thông minh, bạn có thể thêm các bộ lọc (filters) có sẵn.
4. Các Preset và Profile Có Sẵn Thường Đủ Cho Nhu Cầu Của Bạn
Việc đi sâu hơn vào chỉnh sửa là cần thiết nếu bạn là một nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp chụp ảnh cho khách hàng. Tuy nhiên, điều đó không cần thiết nếu bạn chỉ chụp ảnh một cách ngẫu hứng. Các preset (thiết lập sẵn) sẽ thực hiện hầu hết các chỉnh sửa bạn cần; Lightroom và VSCO là những lựa chọn tuyệt vời. Bạn cũng sẽ tìm thấy vô số ứng dụng khác để có các bộ lọc kiểu Instagram. Các bộ lọc tích hợp trong ứng dụng Instagram cũng lý tưởng cho nhiều nhiếp ảnh gia.
Một số người có thể lập luận rằng bạn không thể sử dụng camera profiles trong các ứng dụng chỉnh sửa với JPEG, điều này đúng với Lightroom. Tuy nhiên, bạn có thể thêm các preset này ngay trong máy ảnh và sau đó tải ảnh về điện thoại thông minh của mình. Một số nhà sản xuất, như Fujifilm, thậm chí còn cho phép bạn tạo ra “công thức” (recipes) màu sắc của riêng mình.
5. Phần Lớn Người Xem Khó Nhận Ra Sự Khác Biệt Giữa Ảnh RAW Và JPEG Đã Chỉnh Sửa
Chỉnh sửa file RAW thay vì JPEG có thể dễ dàng mang lại cho một người cảm giác chuyên nghiệp hoặc đẳng cấp. Nhưng thành thật mà nói (và nói với tư cách là người từng có suy nghĩ này), hầu hết mọi người sẽ không nhận thấy sự khác biệt.
Khi một người bị lay động bởi một bức ảnh, họ không quan tâm đến các yếu tố kỹ thuật. Điều quan trọng là bức ảnh đó chạm đến cảm xúc của họ. Ngay cả khi có nhiều kinh nghiệm chỉnh sửa, bạn vẫn sẽ không nhận ra khi ai đó chỉnh sửa bằng JPEG trừ khi họ nói rõ ràng điều đó.
Kết Luận
Việc nên chụp RAW hay JPEG phụ thuộc phần lớn vào mục đích và kinh nghiệm của bạn. Đối với đại đa số người dùng phổ thông và nhiếp ảnh gia không chuyên, định dạng JPEG không chỉ đủ tốt mà còn mang lại sự tiện lợi vượt trội, giúp tiết kiệm thời gian, dung lượng lưu trữ và tránh được những sai lầm khi chỉnh sửa quá mức. Chất lượng ảnh JPEG từ các thiết bị hiện đại ngày càng ấn tượng, cùng với sự hỗ trợ của các preset và filter có sẵn, đã khiến nó trở thành một lựa chọn thông minh và hiệu quả.
Bạn đã từng trải nghiệm chụp ảnh RAW hay JPEG chưa? Hãy chia sẻ ý kiến và kinh nghiệm chỉnh sửa ảnh của bạn với chúng tôi trong phần bình luận bên dưới nhé!
