ChatGPT là một công cụ AI mạnh mẽ, nhưng đôi khi nó lại hiểu sai ý bạn, dẫn đến những câu trả lời lạc đề hoặc không chính xác. Thay vì phải liên tục viết lại câu hỏi của mình, có những công thức đặt prompt (lời nhắc) cụ thể sẽ giúp bạn nhận được phản hồi rõ ràng, chính xác và hữu ích mỗi khi sử dụng. Là một chuyên gia công nghệ tại thuthuatonline.net, chúng tôi hiểu rằng việc tối ưu hóa cách giao tiếp với AI là chìa khóa để khai thác tối đa tiềm năng của nó. Bài viết này sẽ đi sâu vào 7 công thức prompt ChatGPT đã được chứng minh hiệu quả, giúp bạn làm chủ khả năng tương tác với AI, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc và giải quyết vấn đề một cách thông minh hơn.
Tại Sao Cần Tối Ưu Prompt Khi Dùng ChatGPT?
Mặc dù ChatGPT có khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên ấn tượng, nó vẫn cần được “dẫn dắt” để hiểu rõ ý định và mong muốn của người dùng. Một prompt không rõ ràng hoặc thiếu thông tin có thể khiến AI đưa ra câu trả lời chung chung, sai lệch hoặc không đầy đủ. Việc sử dụng các công thức prompt cụ thể giúp:
- Tăng độ chính xác: ChatGPT hiểu rõ vai trò, mục tiêu và định dạng đầu ra mong muốn.
- Tiết kiệm thời gian: Giảm thiểu việc phải chỉnh sửa hoặc lặp lại prompt nhiều lần.
- Tăng hiệu suất: Đảm bảo bạn nhận được thông tin hữu ích, có thể hành động ngay.
- Khai thác tối đa tiềm năng AI: Biến ChatGPT thành một trợ lý chuyên nghiệp thực sự.
Dưới đây là 7 công thức prompt đỉnh cao, mỗi công thức được thiết kế để giải quyết một nhu cầu cụ thể, giúp bạn tối ưu hóa mọi tương tác với AI.
7 Công Thức Prompt ChatGPT Đỉnh Cao Giúp Tối Ưu Phản Hồi
Các phương pháp đặt prompt ChatGPT này không phải là ý tưởng riêng của thuthuatonline.net. Chúng tôi muốn gửi lời cảm ơn đến một bài đăng trên LinkedIn của Bruno Aziza và một cheat sheet minh họa bởi Ruben Hassid, những người đã truyền cảm hứng cho việc tổng hợp các kỹ thuật này. Điểm mấu chốt là mỗi prompt hiệu quả đều yêu cầu ChatGPT đóng vai trò như một chuyên gia để tạo ra những câu trả lời tốt nhất.
1. R-A-I-N: Đặt Mục Tiêu Rõ Ràng Cho ChatGPT
R-A-I-N là viết tắt của Role (Vai trò), Aim (Mục tiêu), Input (Đầu vào) và Numeric Target (Mục tiêu số lượng). Công thức này giúp bạn đặt ra kỳ vọng chính xác cho chatbot AI, đảm bảo kết quả ngắn gọn nhưng cực kỳ chính xác.
Đầu tiên, bạn chỉ định cho ChatGPT một vai trò cụ thể, ví dụ như “một chuyên gia viết nội dung về khoa học thần kinh” hoặc “một nhà nghiên cứu sách”. Tiếp theo, xác định mục tiêu của bạn, chẳng hạn như “tối ưu hóa một đoạn văn” hoặc “tóm tắt nội dung”. Sau đó, cung cấp đầu vào chính xác cho nhiệm vụ đó. Cuối cùng, đặt ra một giới hạn số lượng, ví dụ: “dưới 100 từ” hoặc “x số lượng gạch đầu dòng”.
Ví dụ:
Bạn là một người viết có kinh nghiệm về các chủ đề khoa học thần kinh. Nhiệm vụ của bạn là tóm tắt những điểm chính từ bài đăng blog được cung cấp dưới đây. Tập trung vào sự rõ ràng và mức độ liên quan cho độc giả trực tuyến. Trả về chính xác **năm điểm gạch đầu dòng** để nắm bắt những hiểu biết quan trọng nhất.Prompt này kiểm tra mọi yếu tố của R-A-I-N:
- Role (Vai trò): Người viết về khoa học thần kinh.
- Aim (Mục tiêu): Tóm tắt các điểm chính.
- Input (Đầu vào): Bài đăng blog được cung cấp.
- Numeric Target (Mục tiêu số lượng): Chính xác năm điểm gạch đầu dòng.
2. R-T-F: Hướng Dẫn ChatGPT Thực Hiện Nhiệm Vụ Cụ Thể
R-T-F là viết tắt của Role (Vai trò), Task (Nhiệm vụ) và Format (Định dạng). Công thức này lý tưởng khi bạn cần một kết quả đơn giản và rõ ràng.
Bắt đầu bằng cách giao một vai trò cho ChatGPT, chẳng hạn như “gia sư khoa học”. Sau đó, bạn chỉ định một nhiệm vụ cụ thể, như “viết lại” hoặc “tóm tắt văn bản”. Cuối cùng, đề cập đến định dạng bạn muốn câu trả lời – gạch đầu dòng, đoạn văn ngắn hoặc danh sách.
Chẳng hạn, khi chỉnh sửa phản hồi về bài luận, bạn có thể yêu cầu ChatGPT, với vai trò là một cán bộ tuyển sinh, viết lại thành các gạch đầu dòng rõ ràng. Kết quả sẽ nhanh chóng và chính xác như bạn mong muốn. Với các prompt như thế này, ChatGPT có thể trở thành gia sư vi mô hoàn hảo cho bất kỳ chủ đề nào.
Ví dụ:
Hãy đóng vai trò là một gia sư khoa học hữu ích. Nhiệm vụ của bạn là viết lại lời giải thích về quá trình quang hợp của học sinh để làm cho nó rõ ràng và chính xác hơn. Định dạng phản hồi của bạn dưới dạng một danh sách gạch đầu dòng giúp đơn giản hóa các khái niệm chính cho học sinh cấp hai.
Input:
[Chèn giải thích gốc của học sinh vào đây]3. R-I-S-E: Nhận Hướng Dẫn Từng Bước Chi Tiết
R-I-S-E là viết tắt của Role (Vai trò), Input (Đầu vào), Steps (Các bước) và Expectation (Kỳ vọng). Công thức này hữu ích khi bạn muốn nhận được hướng dẫn có cấu trúc, từng bước một.
Bạn chỉ định một vai trò cho ChatGPT, ví dụ như “huấn luyện viên cá nhân”. Sau đó, cung cấp đầu vào – có thể là mục tiêu thể chất của bạn. Tiếp theo, yêu cầu ChatGPT phác thảo các bước rõ ràng và giải thích từng bước. Cuối cùng, mô tả chính xác kết quả thành công trông như thế nào.
Khi tạo kế hoạch tập luyện, việc sử dụng RISE sẽ đảm bảo lời khuyên chi tiết, logic và thực tế.
Phương pháp đặt prompt R-I-S-E cho ChatGPT để nhận hướng dẫn từng bước chi tiết
4. F-L-O-W: Tối Ưu Đầu Ra Kỹ Thuật Hoặc Sáng Tạo
F-L-O-W có nghĩa là Function (Chức năng), Level (Cấp độ), Output (Đầu ra) và Win Metric (Tiêu chí thành công). Đây là công thức hoàn hảo để tạo ra các kết quả chất lượng cao, chuẩn hóa.
Đầu tiên, bạn nêu rõ chức năng của ChatGPT, như “nhà thiết kế UX” hoặc “chuyên gia tiếp thị kỹ thuật số”. Sau đó, chọn một cấp độ kỹ năng: người mới bắt đầu, trung cấp hoặc chuyên gia. Tiếp theo, chỉ định loại đầu ra cần thiết, chẳng hạn như bản phác thảo giao diện (wireframe) hoặc dàn ý tiếp thị. Cuối cùng, cung cấp một tiêu chí thành công rõ ràng, như tuân thủ các tiêu chuẩn cụ thể hoặc cải thiện mức độ tương tác.
Khi thực hiện các dự án yêu cầu chất lượng cao, F-L-O-W có thể giúp tạo ra các dàn ý chi tiết, chuyên nghiệp một cách nhất quán.
Ví dụ:
Bạn là một nhà thiết kế UX cấp độ trung cấp. Hãy tạo một bản đặc tả wireframe cho trang đăng ký ứng dụng di động. Đảm bảo nó đáp ứng các tiêu chuẩn tiếp cận WCAG 2.2 AA. Bao gồm các phần được gắn nhãn, mô tả trường biểu mẫu và các mẹo sử dụng chính.Prompt này tuân thủ cấu trúc F-L-O-W một cách chính xác:
- Function (Chức năng): Nhà thiết kế UX.
- Level (Cấp độ): Trung cấp.
- Output (Đầu ra): Bản đặc tả wireframe.
- Win Metric (Tiêu chí thành công): Đáp ứng tiêu chuẩn WCAG 2.2 AA.
5. R-O-S-E: Đạt Kết Quả Hoàn Hảo Cho Nhiệm Vụ Chiến Lược
R-O-S-E là viết tắt của Role (Vai trò), Objective (Mục tiêu), Steps (Các bước) và Expected Result (Kết quả mong đợi). Chúng tôi sử dụng công thức này cho các nhiệm vụ chiến lược yêu cầu kết quả rõ ràng.
Bạn có thể bắt đầu bằng cách giao cho ChatGPT một vai trò, như “chiến lược gia tăng trưởng” hoặc “CEO”. Sau đó, xác định một mục tiêu cụ thể, chẳng hạn như “cải thiện tỷ lệ giữ chân khách hàng”. Tiếp theo, cung cấp các bước hành động rõ ràng để ChatGPT tuân theo. Cuối cùng, mô tả chính xác kết quả bạn muốn, thường bao gồm các mục tiêu có thể đo lường được.
Sử dụng ROSE, bạn có thể biến ChatGPT thành một công cụ tạo tiêu đề bài viết độc đáo, không khác gì việc sử dụng AI để tìm cảm hứng viết khi bạn đang bí ý tưởng. Phần “Các bước” buộc ChatGPT phải hiển thị quy trình đằng sau việc tạo ý tưởng.
Ví dụ:
Bạn là một chuyên gia sáng tạo tiêu đề. Mục tiêu của bạn là tạo ra các tiêu đề thu hút sự chú ý cho một bài viết về cách sử dụng ChatGPT hiệu quả hơn. Phác thảo các bước bạn sẽ thực hiện để động não và tinh chỉnh các tiêu đề này. Kết quả mong đợi là một danh sách 10 tiêu đề đã được trau chuốt, có tác động cao, phù hợp để xuất bản trực tuyến.6. P-I-V-O: Giải Quyết Vấn Đề Một Cách Có Hệ Thống
P-I-V-O là viết tắt của Problem (Vấn đề), Insight (Thông tin chuyên sâu), Voice (Giọng điệu) và Outcome (Kết quả). Công thức này giúp bạn giải quyết các vấn đề một cách có hệ thống, đặc biệt hữu ích khi tạo nội dung truyền cảm hứng hoặc thuyết phục.
Bạn nêu rõ vấn đề bạn đang giải quyết. Sau đó, chia sẻ một thông tin chuyên sâu, ví dụ như một sự thật hoặc số liệu thống kê mạnh mẽ, để hỗ trợ nội dung. Tiếp theo, chỉ định giọng điệu – đàm thoại, hóm hỉnh, trang trọng hoặc thân thiện để phù hợp với đối tượng của bạn. Cuối cùng, phác thảo rõ ràng kết quả mong muốn, như khuyến khích độc giả đăng ký hoặc tải xuống thứ gì đó.
Ví dụ:
Problem: Nhiều người viết cảm thấy bế tắc và thiếu cảm hứng khi làm việc với các bản nháp của họ.
Insight: Các nghiên cứu cho thấy các prompt sáng tạo ngắn có thể tăng sản lượng viết lên 20%.
Voice: Thân thiện, hỗ trợ và khuyến khích – giống như một huấn luyện viên cá nhân.
Outcome: Khuyến khích độc giả tham gia chuỗi email miễn phí hàng tuần của tôi cung cấp các prompt sáng tạo và mẹo tư duy. Bây giờ, hãy viết một đoạn giới thiệu bản tin dài 120 từ thu hút sự chú ý và truyền cảm hứng hành động.7. P-L-A-N: Nhận Câu Trả Lời Ngắn Gọn, Dễ Hành Động
P-L-A-N là viết tắt của Problem (Vấn đề), Limit (Giới hạn), Action (Hành động) và Number (Số lượng). Chúng tôi sử dụng công thức này khi cần các danh sách ngắn gọn, có thể hành động nhanh chóng.
Đầu tiên, bạn xác định rõ vấn đề. Tiếp theo, đặt ra một giới hạn thực tế, như ngân sách hoặc ràng buộc thời gian. Sau đó, chỉ định hành động chính xác bạn cần từ ChatGPT, chẳng hạn như đề xuất công cụ hoặc mẹo. Cuối cùng, nêu rõ bạn cần bao nhiêu gợi ý.
Ví dụ, khi ghi chú của bạn trở nên lộn xộn, bạn có thể sử dụng prompt này:
Problem: Tôi có các ghi chú rải rác trên nhiều ứng dụng và thư mục, rất khó theo dõi.
Limit: Tôi không muốn dành quá 30 phút để thiết lập một hệ thống mới.
Action: Đề xuất các công cụ kỹ thuật số giúp tập trung và sắp xếp ghi chú.
Number: Cung cấp cho tôi 5 lựa chọn hiệu quả.Prompt này giúp bạn nhận được một danh sách công cụ nhanh chóng, dễ quản lý để bạn có thể thử ngay lập tức. P-L-A-N hoàn hảo cho các gợi ý nhanh chóng, tập trung và có thể giúp biến ChatGPT thành trợ lý cá nhân khi bạn không có nhiều thời gian.
Phương pháp đặt prompt P-L-A-N cho ChatGPT để nhận câu trả lời ngắn gọn và hành động
Tùy Chỉnh Các Công Thức Prompt Để Đạt Hiệu Quả Tối Đa
Việc áp dụng các công thức prompt như R-A-I-N, R-T-F, R-I-S-E, F-L-O-W, R-O-S-E, P-I-V-O và P-L-A-N là một bước tiến lớn trong việc tối ưu hóa tương tác với ChatGPT. Mỗi công thức đều có mục đích riêng, giúp bạn đạt được các loại kết quả khác nhau, từ việc tóm tắt nội dung đến việc lập kế hoạch chiến lược chi tiết.
Hãy thử nghiệm với bảy phương pháp này và xem liệu bạn có nhận được phản hồi phù hợp từ ChatGPT hay không. Đừng quên rằng bạn hoàn toàn có thể tùy chỉnh các prompt này để phù hợp với nhu cầu sử dụng cá nhân và các tình huống cụ thể của mình. Khả năng tùy biến linh hoạt chính là chìa khóa để biến ChatGPT thành một công cụ mạnh mẽ, thực sự phục vụ cho công việc và học tập của bạn. Bằng cách làm chủ các kỹ thuật prompt engineering này, bạn không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn nâng cao đáng kể chất lượng và độ chính xác của mọi tương tác với AI.
Hãy chia sẻ những công thức prompt mà bạn thấy hiệu quả nhất trong phần bình luận dưới đây!
