Bạn có thường xuyên cảm thấy khó chịu với những khoảnh khắc đứng hình hay giật lag khi đang say sưa theo dõi bộ phim hoặc chương trình yêu thích trên internet? Tình trạng buffering (đệm dữ liệu) không chỉ làm gián đoạn trải nghiệm giải trí mà còn gây ra sự ức chế không nhỏ. Với vai trò là một chuyên gia công nghệ, sau quá trình thử nghiệm và điều chỉnh các cài đặt trên router của mình, tôi đã khám phá ra năm thủ thuật đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả. Những thay đổi này không chỉ giúp giảm đáng kể tình trạng giật lag hay buffering trên các thiết bị của tôi mà còn đảm bảo các luồng phát video trực tuyến diễn ra một cách mượt mà, không bị gián đoạn. Đây là những giải pháp tối ưu router mà bạn có thể tự mình thực hiện để cải thiện tốc độ và sự ổn định của kết nối mạng gia đình.
1. Vô hiệu hóa chế độ tiết kiệm năng lượng WMM (WMM Power Save Mode)
WMM (Wi-Fi Multimedia) là một tính năng Chất lượng Dịch vụ (QoS – Quality of Service) được tích hợp sẵn trong hầu hết các bộ định tuyến hiện đại, giúp ưu tiên lưu lượng mạng như thoại, video và các dịch vụ nền. Mặc dù bản thân WMM có thể hữu ích cho việc tối ưu mạng, nhưng thành phần tiết kiệm năng lượng của nó đôi khi lại gây ra vấn đề.
WMM Power Save (đôi khi còn được gọi là Automatic Power Save Delivery) được thiết kế để giảm mức tiêu thụ điện năng trên các thiết bị bằng cách cho phép chúng đi vào chế độ ngủ khi không chủ động gửi hoặc nhận dữ liệu. Router sẽ đệm dữ liệu đến cho đến khi thiết bị của bạn thức dậy để nhận nó. Nghe có vẻ tuyệt vời, nhưng điều này có thể gây rắc rối cho hiệu suất phát trực tuyến, dẫn đến kết nối không ổn định và tình trạng giật lag.
Tôi từng gặp vấn đề khi thiết bị phát trực tuyến của mình đôi khi bị dừng giữa chừng, mặc dù tín hiệu Wi-Fi rất mạnh. Sau khi thử nghiệm với một vài cài đặt trên router, việc vô hiệu hóa WMM Power Save đã giúp Wi-Fi phản hồi đáng tin cậy hơn đối với các thiết bị phát trực tuyến của tôi, giảm độ trễ và tình trạng buffering rõ rệt.
Tôi truy cập cài đặt WMM bằng cách vào WLAN > 5GHz Basic Network Settings trong menu sidebar của router. Giao diện router của bạn có thể hơi khác một chút, nhưng các cài đặt này thường có sẵn ở đâu đó trong menu cài đặt Wi-Fi.
2. Thay đổi địa chỉ DNS mặc định
Cài đặt DNS của Cloudflare trên bộ định tuyến
Khi bạn gõ địa chỉ một trang web vào trình duyệt, router của bạn sẽ sử dụng các máy chủ DNS (Domain Name System) để dịch tên miền đó thành địa chỉ IP thực tế cần thiết để tải trang bạn đang truy cập. Về cơ bản, DNS chính là “danh bạ điện thoại” của internet. Nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) của bạn tự động gán các máy chủ DNS mặc định cho router, nhưng đôi khi chúng không phải là lựa chọn nhanh nhất hoặc đáng tin cậy nhất.
Bạn có thể thay đổi DNS để giúp tăng tốc kết nối internet bằng cách giảm thời gian cần thiết để tra cứu địa chỉ của các dịch vụ phát trực tuyến yêu thích. Mức độ cải thiện mà bạn nhận thấy phụ thuộc vào tốc độ và khoảng cách của máy chủ DNS bạn chọn so với máy chủ cũ. Đôi khi không có sự khác biệt đáng kể, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể rất đáng kể, đặc biệt nếu DNS của ISP của bạn chậm hoặc định tuyến kém hiệu quả.
Tôi đã điều chỉnh DNS mặc định trên router chính của mình bằng cách vào Advanced > Network > DNS. Sau đó, tôi đổi DNS mặc định thành DNS của Cloudflare là 1.1.1.1. Ngoài Cloudflare, còn có các địa chỉ DNS khác bạn có thể thử, bao gồm Google Public DNS (8.8.8.8) và Quad9 (9.9.9.9).
Nếu bạn không chắc DNS nào sẽ hoạt động tốt nhất trong khu vực của mình, hãy thử công cụ DNS Speed Test Benchmark và xem cái nào cho hiệu suất tốt nhất. Một số nhà cung cấp DNS cũng cung cấp các tính năng bổ sung như kiểm soát phụ huynh hoặc chặn phần mềm độc hại, có thể hữu ích tùy thuộc vào nhu cầu của bạn.
3. Điều chỉnh độ rộng kênh Wi-Fi (Wi-Fi Channel Width)
Các băng tần Wi-Fi hoạt động trên các độ rộng kênh khác nhau. Nhìn chung, các kênh rộng hơn có thể truyền tải nhiều dữ liệu hơn nhưng dễ bị nhiễu từ các mạng Wi-Fi lân cận. Ngược lại, các kênh hẹp hơn cung cấp tốc độ truyền tải chậm hơn nhưng có xu hướng đáng tin cậy hơn.
Đối với những người sống ở các khu vực nông thôn, độ rộng kênh 80MHz hoặc thậm chí 160MHz sẽ mang lại hiệu suất cao nhất trên băng tần 5GHz. Nhưng nếu bạn ở trong một khu dân cư đông đúc, gần nhiều điểm truy cập Wi-Fi khác, bạn nên chọn độ rộng kênh hẹp hơn như 40MHz trên cả băng tần 2.4GHz và 5GHz để đảm bảo sự ổn định.
Router Wi-Fi của tôi đã sử dụng cài đặt tự động 20/40/80MHz. Tôi muốn đảm bảo các thiết bị phát trực tuyến của mình luôn sử dụng độ rộng kênh rộng nhất có thể. May mắn thay, tôi ở khu vực nông thôn, vì vậy việc đặt băng tần 5GHz của mình chỉ sử dụng độ rộng kênh 80MHz nhanh hơn đã chứng tỏ sự ổn định. Vì cài đặt mặc định của tôi đã ở chế độ tự động, sự khác biệt là tinh tế, nhưng ít nhất tôi biết rằng các thiết bị phát trực tuyến của mình luôn nhận được kết nối Wi-Fi nhanh nhất mà router có thể cung cấp, giảm thiểu mọi khả năng giật lag.
4. Cấu hình cài đặt định hình lưu lượng (Traffic Shaping/QoS)
Cài đặt QoS trên router để ưu tiên lưu lượng video
Với định hình lưu lượng (đôi khi được gọi là QoS – Quality of Service), bạn có thể cài đặt router để ưu tiên một số loại lưu lượng internet nhất định hơn các loại khác. Điều này đảm bảo rằng video phát trực tuyến của bạn được ưu tiên hơn các hoạt động ít nhạy cảm về thời gian hơn như tải xuống hoặc cập nhật nền. Nếu không có định hình lưu lượng phù hợp, một bản tải xuống lớn hoặc sao lưu có thể dễ dàng làm bão hòa kết nối của bạn và gây ra tình trạng giật lag cho việc phát trực tuyến.
Định hình lưu lượng hoạt động bằng cách tạo giới hạn băng thông cho các gói dữ liệu ít quan trọng hơn và ưu tiên dữ liệu nhạy cảm về thời gian như video phát trực tuyến. Điều này đảm bảo rằng các dịch vụ phát trực tuyến của bạn nhận được một phần băng thông nhất quán, ngay cả trong thời gian cao điểm sử dụng.
Hầu hết các router đều cung cấp một mức độ chức năng QoS nhất định để giúp kiểm soát và ưu tiên lưu lượng mạng cho các thiết bị của bạn. Tuy nhiên, nếu router của bạn thiếu các tùy chọn QoS mạnh mẽ, bạn thường có thể kiểm soát nhiều hơn bằng cách flash nó với firmware tùy chỉnh hoặc mua một router bên thứ ba giá cả phải chăng hỗ trợ các tính năng QoS nâng cao. Cá nhân tôi đã phải flash router cũ của mình với OpenWRT để sử dụng làm cầu nối không dây, điều này đã mang lại cho tôi các chức năng QoS tiên tiến giúp cải thiện đáng kể trải nghiệm xem video trực tuyến.
5. Đặt giới hạn tốc độ cho từng thiết bị
Nếu bạn muốn kiểm soát lưu lượng chặt chẽ hơn nữa, bạn có thể đặt địa chỉ IP tĩnh cho các thiết bị của mình và đặt giới hạn tốc độ thủ công. Bằng cách đặt giới hạn tốc độ cụ thể cho các thiết bị tiêu thụ nhiều băng thông, bạn có thể đảm bảo luôn có đủ băng thông còn lại cho việc phát trực tuyến.
Trên mạng của tôi, tôi phát hiện ra rằng một số thiết bị nhất định, chẳng hạn như điện thoại thông minh và máy tính bảng có tính năng sao lưu đám mây tự động, thỉnh thoảng sẽ tiêu thụ một lượng lớn băng thông ở chế độ nền. Bằng cách đặt giới hạn tốc độ hợp lý cho các thiết bị này, tôi đã có thể duy trì một lượng băng thông dự trữ cho việc phát trực tuyến mà không ảnh hưởng đến việc duyệt web thông thường.
Cách tiếp cận hiệu quả nhất là xác định thiết bị nào đang gây ra vấn đề (hầu hết các router đều hiển thị mức sử dụng băng thông của từng thiết bị) và sau đó áp dụng giới hạn một cách có chiến lược thay vì điều tiết mọi thứ.
Sau khi áp dụng tất cả năm cài đặt router này, trải nghiệm phát trực tuyến của tôi đã trở nên đáng tin cậy hơn đáng kể. Nếu bạn đang cảm thấy thất vọng bởi những vòng tròn buffering khó chịu làm gián đoạn các chương trình của mình, tôi thực sự khuyên bạn nên thử nghiệm từng cài đặt này một. Tùy thuộc vào cấu hình hiện tại của router, một hoặc hai trong số những thay đổi này có thể cải thiện đáng kể tình hình phát trực tuyến của bạn. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về những thủ thuật tối ưu router này và kinh nghiệm của bạn trong việc khắc phục tình trạng giật lag khi xem phim online!
