Bạn có nghĩ rằng chỉ cần đặt một mật khẩu phức tạp là đủ để bảo vệ mạng Wi-Fi nhà mình khỏi những kẻ xâm nhập? Sự thật là, nếu bạn nghĩ vậy, hãy suy nghĩ lại. Nhiều người, bao gồm cả tôi, đã từng lầm tưởng Wi-Fi của mình an toàn cho đến khi thực sự kiểm tra kỹ các cài đặt của bộ định tuyến (router) và mạng Wi-Fi. Để thay đổi các cài đặt này, bạn sẽ cần biết hoặc tìm địa chỉ IP của router. Sau khi có địa chỉ IP của router, bạn có thể đăng nhập vào giao diện cài đặt và thực hiện các thay đổi dưới đây để tăng cường bảo mật cho mạng không dây của mình.
1. Kiểm Tra Giao Thức Mã Hóa Wi-Fi Của Bạn
Người dùng đang thao tác trên điện thoại cạnh thiết bị router Wi-Fi để kiểm tra cài đặt mã hóa mạng
Mã hóa là một trong những cài đặt router quan trọng nhất để bảo vệ an ninh mạng Wi-Fi của bạn. WPA3 là giao thức bảo mật nhất hiện nay, nhưng hầu hết các router vẫn cài đặt mã hóa mặc định là WPA2 để tối đa hóa khả năng tương thích với các thiết bị cũ. Tuy nhiên, WPA2, được ra mắt vào năm 2004, đã tồn tại nhiều lỗ hổng bảo mật, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng mạng Wi-Fi công cộng.
WPA3 là giao thức mã hóa Wi-Fi mới hơn và được bảo vệ tốt hơn. Nó cung cấp khả năng bảo vệ nâng cao chống lại các cuộc tấn công trung gian (Man-in-the-Middle – MITM) và mã hóa tốt hơn nhiều giữa thiết bị của bạn và router. WPA3 cũng khắc phục hầu hết các vấn đề bảo mật lớn nhất của WPA2 và nên là lựa chọn mặc định của bạn cho mã hóa Wi-Fi, bất kể bạn đang thiết lập Wi-Fi ở nhà hay nơi làm việc.
Vấn đề duy nhất là nó không hoàn toàn tương thích với WPA2, nghĩa là các thiết bị cũ hơn sẽ không thể kết nối với mạng chỉ dùng WPA3. Tuy nhiên, để khắc phục vấn đề này, hầu hết các router đều có cài đặt mã hóa hỗn hợp, cung cấp lợi ích bảo mật của WPA3 trong khi vẫn duy trì khả năng tương thích với WPA2. Nếu chế độ hỗn hợp không khả dụng, hãy đảm bảo sử dụng WPA2-AES, giao thức này an toàn hơn nhiều so với WPA2-TKIP.
2. Vô Hiệu Hóa Wi-Fi Protected Setup (WPS)
Nút WPS (Wi-Fi Protected Setup) trên thân router, một tính năng tiện lợi nhưng tiềm ẩn rủi ro bảo mật Wi-Fi
Một mật khẩu mạnh thường khó nhớ và khó chia sẻ hơn khi bạn muốn thêm một thiết bị mới vào mạng. Đây là lúc Wi-Fi Protected Setup (WPS) trở nên hữu ích. Tính năng này cho phép bạn xác thực các thiết bị trên mạng chỉ bằng một lần nhấn nút, không cần mật khẩu rườm rà.
Tuy tiện lợi trên lý thuyết, WPS lại có những lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng có thể cho phép tin tặc truy cập vào mạng Wi-Fi của bạn. Nó cũng sử dụng một mã PIN, vốn khá dễ bị tấn công vét cạn (brute force), nghĩa là tin tặc có một cách dễ dàng để truy cập mạng của bạn từ xa (với các công cụ như Reaver, được thiết kế để tấn công WPS từ xa).
Liên minh Wi-Fi (Wi-Fi Alliance), tổ chức chịu trách nhiệm đặt ra các tiêu chuẩn Wi-Fi, đã loại bỏ tính năng này để thay thế bằng Wi-Fi Easy Connect. Tính năng mới này sử dụng một kênh được mã hóa để gửi thông tin xác thực từ router đến thiết bị yêu cầu kết nối mạng và không dễ bị tấn công từ bên ngoài.
Hầu hết các router hiện đại đều tắt WPS theo mặc định. Nếu bạn đang sử dụng một router cũ, đặc biệt là một thiết bị đã hết vòng đời hỗ trợ, bạn nên kiểm tra cài đặt và tắt WPS nếu nó vẫn đang được bật.
3. Tắt Tính Năng Truy Cập Từ Xa Router
Hình ảnh router Wi-Fi cũ với các đèn trạng thái, minh họa thiết bị có thể có lỗ hổng bảo mật nếu không tắt truy cập từ xa
Nhiều router cung cấp khả năng truy cập quản trị từ xa, cho phép chủ sở hữu thay đổi cài đặt router bên ngoài mạng Wi-Fi cục bộ. Tuy nhiên, trừ khi bạn có yêu cầu cụ thể cho việc truy cập từ xa, chúng tôi khuyên bạn nên tắt cài đặt này.
Việc vô hiệu hóa truy cập từ xa giúp mạng Wi-Fi của bạn an toàn hơn vì nó loại bỏ một điểm xâm nhập tiềm năng cho tin tặc. Mức độ bảo mật của tính năng truy cập từ xa phụ thuộc phần lớn vào router và phần mềm của nhà sản xuất cụ thể của bạn. Một số router phổ thông hoặc router do nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) cung cấp không có tính năng bảo mật truy cập từ xa phù hợp hoặc có những lỗ hổng cho phép tin tặc lạm dụng tính năng này để truy cập vào router Wi-Fi của bạn. Đây là một trong những lý do lớn nhất khiến nhiều người quyết định thay thế router do ISP cung cấp.
4. UPnP: Một Lỗ Hổng Bảo Mật Tiềm Ẩn
Cận cảnh thiết bị router Wi-Fi trong một không gian sống, đại diện cho mạng gia đình cần được bảo vệ khỏi các lỗ hổng như UPnP
Nếu bạn là một game thủ online, chắc hẳn bạn đã từng gặp phải các vấn đề do cổng mạng bị đóng. Các chương trình trên máy tính của bạn sử dụng các cổng này để giao tiếp với một dịch vụ hoặc máy chủ cụ thể. Tuy nhiên, các cổng này cũng có thể cho phép tin tặc xâm nhập vào hệ thống của bạn.
Universal Plug and Play (UPnP) là một tính năng tự động mở cổng trên router của bạn cho các thiết bị và chương trình khác nhau. Nghe có vẻ tiện lợi, nhưng đây chính xác là lý do tại sao bạn nên tắt UPnP trên router của mình.
Tin tặc có thể khai thác tính năng mở cổng tự động này (hay còn gọi là chuyển tiếp cổng) để truy cập vào router (và mạng) của bạn hoặc biến nó thành một phần của mạng botnet. Ví dụ, UPnP đã bị khai thác trong các cuộc tấn công phần mềm độc hại thực tế như Mirai, biến các thiết bị dễ bị tấn công thành một phần của mạng botnet khổng lồ được sử dụng cho các cuộc tấn công DDoS quy mô lớn. UPnP cũng làm cho mạng của bạn yếu hơn từ bên trong. Nó không có bất kỳ cơ chế xác thực nào để kiểm tra thiết bị hoặc các cổng mà nó mở, nghĩa là bất kỳ thiết bị nào trong mạng của bạn đều có thể mở bất kỳ cổng nào, dẫn đến nguy cơ rò rỉ dữ liệu tiềm ẩn.
5. Luôn Cập Nhật Firmware Router Thường Xuyên
Đừng bỏ qua việc cập nhật phần mềm điều khiển (firmware) của router, đây là yếu tố tối quan trọng để giữ cho mạng Wi-Fi của bạn an toàn. Hầu hết mọi người thường chỉ cắm router vào và sử dụng cho đến khi họ mua một chiếc mới. Đừng trở thành số đông đó.
Một chiếc router Wi-Fi hiện đại với bốn ăng-ten đặt trên bàn, tượng trưng cho tầm quan trọng của việc cập nhật firmware để duy trì bảo mật
Các lỗ hổng và khai thác mới thường xuyên được phát hiện, ảnh hưởng đến toàn bộ dòng sản phẩm router. Điều này có nghĩa là ngay cả khi router của bạn an toàn khi bạn mua nó, một lỗ hổng mới có thể biến nó thành một rủi ro bảo mật. Để khắc phục điều này, các nhà sản xuất thường xuyên phát hành các bản vá bảo mật. Đôi khi, bạn thậm chí có thể thấy các bản sửa lỗi, cập nhật tính năng và nhiều hơn nữa.
Việc cập nhật router không phải lúc nào cũng là một tác vụ đơn giản chỉ với một cú nhấp chuột. Mặc dù một số router có nút để kiểm tra cập nhật firmware, bạn có thể sẽ phải tải xuống tệp cập nhật theo cách thủ công và tải nó lên router của mình. Bất kể cách nào, cập nhật firmware router mang lại những cải tiến quan trọng về bảo mật và tính năng và nên được cài đặt càng sớm càng tốt.
Việc tăng cường bảo mật cho mạng Wi-Fi của bạn không chỉ dừng lại ở một mật khẩu mạnh. Bằng cách kiểm tra và điều chỉnh các cài đặt như mã hóa, WPS, truy cập từ xa, UPnP và thường xuyên cập nhật firmware, bạn sẽ tạo ra một lá chắn vững chắc hơn đáng kể cho mạng không dây gia đình hoặc văn phòng của mình. Đừng để mạng của bạn trở thành mục tiêu dễ dàng cho tin tặc. Hãy bắt đầu kiểm tra và tối ưu hóa router của bạn ngay hôm nay để đảm bảo an toàn thông tin tuyệt đối.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về những cài đặt bảo mật này trong phần bình luận dưới đây!
